معامله فضولی چیست؟بخش ششم بیان معاملات متعدد بر مال غیر و اعمال خیار مجلس در بیع فضولی - همراه با فایل صوتی

بیع فضولی متعدد عرضی:

دراین گونه معاملات یا یک نفر مال غیر را به چند شخص می فروشد یا چند نفر مال غیر را به طور جداگانه به چند نفر می فروشند به دلیل این که این معاملات مستقل از هم هستند و هیچ ارتباطی با هم ندارند، اجازه ی یکی از بیع ها دلیل اجازه و رد سایر بیع ها نیست. پس سایر معاملات غیرنافذ باقی می مانند و کسی که در نتیجه تنفیذ یکی از معاملات مالک شده در مورد سایر معاملات تصمیم می گیرد. مثلاً حسن مال غیر را به حسام می فروشد. احسان همان مال را به محسن و حسین نیز همان مال را به ساسان به طور فضولی می فروشد. چنان چه مالک فروش مالش را از احسان به محسن اجازه دهد؛ محسن مالک می شود و لذا می تواند در مورد اجازه یا رد دو معامله ی دیگر تصمیم بگیرد.

بیع فضولی متعدد طولی:

ماده 257 قانون مدنی در این باره مقرر داشته است که : اگر عین مالی که موضوع معامله فضولی بوده است قبل از اینکه مالک، معامله فضولی را اجازه یا رد کند، مورد معامله دیگر نیز واقع شود، مالک می تواند هر یک از معاملات را که بخواهد اجازه کند.در این صورت هر یک را اجازه کرد معاملات بعد از ان نافذ و سابق بر آن باطل خواهد بود. یعنی هر گاه مالک، نخستین معامله فضولی را اجازه کند، آن معامله و تمام معاملات بعدی نافذ می شود و اگر معامله اخیر تنفیذ شود، تمام معاملات قبلی باطل خواهد شد .