در این پست به بیان ماده 443 قانون مدنی و بیان سایر مسائل مرتبط با این خیار خواهیم پرداخت.
خیار تبعض صفقه فوری نمیباشد زیرا قانون حکم به فوریت آن نکرده و اصل بقای حق میباشد ،بنابراین صاحب خیار میتواند با تاخیر حق خود را اعمال کند مگر اینکه تاخیر در اعمال خیار به اندازه ای باشد که عرفا اسقاط خیار تلقی شود.
در نتیجه هنگامی که خریدار با اطلاع از وضعیت معامله به انجام آن اقدام میکند ،ضرر را خود پذیرا میشود و مطابق قاعده حق فسخ معامله را ندارد .
تبعض صفقه وقتی موجب خیار است که مشتری در حین معامله عالم به آن نباشد ولی در هر حال ثمن تقسیط می شود.
بنابراین خیار تبعض صفقه وقتی که خریدار در زمان عقد اگاه از تجزیه ی مبیع نباشد ایجاد میشود.پس اگر شخصی مال خود و دیگری را باهم بفروشد و خریدار با این امید که صاحب بخشی از مبیع را راضی سازد آن را بخرد و برخلاف انتظار او ،مالک آن بخش از معامله را رد کند و حکم به بطلان آن بگیرد ،نمیتواند نسبت به بخشی که ملک فروشنده بوده است بیع را فسخ کند
همانطور که بیان شد دلیل عمده ی خیار ،جلوگیری از ضرر ناروای طرفی است که معامله به زیان او تجزیه و به دو بخش باطل و صحیح تقسیم شده است و این فقط در معاملات معوض محقق میشود ولی در عقد رایگان انچه به طرف قرارداد میرسد ،تنها سود و عایدی است و بطلان قرارداد نسبت بخشی از موضوع تنها از این سود میکاهد،بدون اینکه ضرری ناخواسته به بار اورد.
برای مثال اگر شخص خانه ی خود را به پسرش ببخشد و معلوم شود که نیمی از آن به دیگری تعلق دارد ،پسر خیار تبعض صفقه پیدا نمیکند ،زیرا د ر این فرض هرچند شریک بودن پدر واهب با دیگری باعث کاستن از موضوع هبه میشود و نقص در تملیک مال است ،ولی فسخ نیم دیگر هبه توسط پسر باعث میشود که او هیچ مالی به دست نیاورد و به ضرر او میباشد.
نظرات کاربران