همه چیز در رابطه با انواع خیارات فسخ قرارداد - بخش چهل و سوم بیان مهم ترین نکات در خصوص خیار تبعض صفقه -همراه با فایل صوتی

در این پست به بیان مهم ترین نکات در خصوص خیار تبعض صفقه خواهیم پرداخت.

مالکیت ، عقود و قرارداد ها | قراردادها | اختیار فسخ قراردادها

همه چیز در رابطه با انواع خیارات فسخ قرارداد - بخش چهل و سوم بیان مهم ترین نکات در خصوص خیار تبعض صفقه -همراه با فایل صوتی

طرفی که اجرای قرارداد به ضرر او ناقص مانده و تجزیه به دو قسمت صحیح و باطل شده است ،میتواند بخش صحیح معامله را یا فسخ کند تا تمام معامله برهم خورد یا قسمت صحیح را امضا کند ـ خیارش را ساقط کند ـ و بخشی از عوض را که در برابر قسمت باطل شده ی عقد قرار گرفته بازستاند.ماده442 قانون مدنی بیان میدارد که: در مورد تبعض صفقه قسمتی از ثمن که باید به مشتری برگردد به طریق ذیل حساب می‌شود: آن قسمت از مبیع که به ملکیت مشتری قرار گرفته منفرداً قیمت می‌شود و هر نسبتی که بین قیمت مزبور و قیمتی که مجموع مبیع در حال اجتماع دارد پیدا شود به همان نسبت از ثمن را بایع نگاه داشته و بقیه را باید به مشتری رد نماید.

برای توضیح ماده ی فوق دو مثال ذکر میکنیم:

مثال اول :

اگر شخصی باغی را به دیگری بفروشد و بعد معلوم شود که فروشنده تنها مالک اعیانی باغ بوده است و عرصه ی آن وقف است ،ابتدا باید بهای واقعی اعیانی را با استفاده از کارشناس معین کرد،سپس بهای واقعی کل باغ را بر مبنای این فرض که اعیان و عرصه به فروشنده تعلق دارد،معلوم ساخت نسبتی که بین این دو قیمت وجود دارد باید از ثمن کم شود .

مثال دوم :

فرض کنید شخصی ملکی را به قیمت معینی میفروشد،بعد مشخص می شود که سه دانگ آن متعلق به ثالث بوده است.در این صورت ابتدا باید قیمت کل ملک را در بازار مشخص کرد و سپس سه دانگی را که بیع نسبت به آن صحیح است بطور جداگانه در بازار قیمتش را معلوم کرد . دراین مثال فرض میکنیم که قیمت ملک در بازار 10 میلیون تومان و نسبت سه دانگ به کل ملک 4/0 میباشد ،در اینصورت بایع باید 4/0 ثمن معامله را نگه دارد و بقیه را به خریدار باز پس بدهد .

حال میدانیم نسبت مبیع کل به سه دانگ آن در بازار 4/0 میباشد و قیمت مال در معامله 5 میلیون تومان میباشد ،فروشنده باید این نسبت را ازقیمت کم کند و باقی را به خریدار بازگرداند.

همه چیز در رابطه با انواع خیارات فسخ قرارداد - بخش چهل و سوم بیان مهم ترین نکات در خصوص خیار تبعض صفقه -همراه با فایل صوتی


بنابر این فروشنده 2میلیون تومان را نگه میدارد و باقی را به خریدار باز میگرداند.

نکات مهم در مورد خیار تبعض صفقه:

1.خیار تبعض صفقه هم در موردمبیع و هم درمورد ثمن امکان دارد ایجاد شود.

2.خیار تبعض صفقه فقط در موردی که بخشی از معامله باطل باشد نیست،بلکه در هرمورد که قسمتی از عقد منحل شود مثل انفساخ و ... ممکن است ایجاد شود.

3.خیار تبعض صفقه ویژه ی معامله معوض است و در معاملات بلا عوض وجود ندار د.

4.ملاک ایجاد خیار تبعض صفقه ،جهل خریدار در هنگام عقد میباشد،ولی جهل یا اگاهی فروشنده تاثیری در ایجاد خیار ندارد .

5.ایجاد خیار تبعض صفقه در صورتی ممکن است که بخش باطل شده از عناصر اساسی عقد نباشد و بخش درست از توابع بخش باطل نباشد .

6.در صورتی که سبب بطلان ،مالیت نداشتن بخشی از مبیع باشد ،خریدار نمیتواند چیزی از ثمن را پس بگیرد .

بلکه یا باید آن را که بدست آورده ـ قسمت صحیح معامله ـدر برابر تمام بهای معامله ـ ثمن ـ حفظ کند یا اینکه بدلیل تبعض صفقه معامله را نسبت به بخش صحیح فسخ کند و تمام ثمن را استرداد کند ،زیرا اگر قسمتی از مبیع مالیت نداشته باشد پولی در مقابل آن قرار نمیگیرد تا بتوان ثمن را تقسیط کرد .




نظرات کاربران


میلاد فیض -  19 آذر 1398
سلام .میشود باگذشت ۹ماه ازمعامله از خیارتبعض صفقه استفاده جهت فسخ استفاده کرد؟

تیم محتوای احقاق -  15 دی 1401

سلام .خیار تبعض صفقه فوریت نداره اما بستگی داره که شما چه زمانی علم به بطلان جزیی از معاملتون  پیدا کردین...چنانچه از اول و حین معامله علم به این قضیه داشته بوده باشید ،نمیتونید از حق فسخ خودتون استفاده کنید و یا اگه بعد از انجام معامله سریعا متوجه همچین امری شدید اما اقدام به فسخ نکردین بنظر میرسه که بعد از نه ماه عرفا سقوط خیار از طرف شما به حساب میاد .اما اگه به تازگی علم به بطلان جزیی از معامله ای که نه ماه پیش انجام دادین ،پیدا کردین، میتونید از این حق فسخ استفاده کنید البته باید این رو اثبات کنید که به تازگی علم به بطلان پیدا نمودید.