در این پست به بیان زمان انجام فریب و لزوم تاثیر فریب و تدلیس در عین کلی و ثمن نیز خواهیم پرداخت.
از آنجایی که تدلیس فریبی است که بکار میرود تا رغبت به انجام معامله را ایجاد کند و به همین جهت میباشد که قانونگذار برای جبران اثار ناروای آن به فریب خورده حق فسخ میدهد ،این فریب و حیله باید در زمان انعقاد عقد صورت پذیرد .بنابر این اگر در جریان اجرای قرارداد حیله ای بکار رود و یکی از دو طرف ، دیگری را بفریبد،این اقدام سبب خیار تدلیس نمیشود،اصل معامله همچنان الزام اور است و تنها احتمال دارد اعمال اجرایی به جای خود بازگردد یا ضمانی به بار اورد.
ارتکاب اعمال فریبنده در صورتی سبب ایجاد خیار فسخ میشود که در طرف قرارداد تاثیر کند ،یعنی او را به معامله ای راضی کند که در صورت اگاهی از واقع به آن تن در نمیداد .برای تحقق تدلیس باید رابطه ی سببیت میان حیله های انجام شده و فریب خوردن طرف عقد احراز شود .
به عبارت دیگر باید احراز شود که اگر کار فریبنده وجود نداشت ،طرف معامله حاضر به معامله نمیشد .بنابراین اگر معلوم شود که کار فریبنده در قرارداد تاثیری نداشته و طرف قرارداد با اگاهی معامله را انجام داده است عقد الزام اور است ،به طور مثال اگر فروشنده تابلوی نقاشی امضای هنرمند معروفی را جعل کند تا آن را به بهایی گران بفروشد و خریدار بداند تابلو اثر کدام هنرمند است و با وجود آن تابلو را بخرد ،به استناد تدلیس نمیتواند عقد را فسخ کند.
بله اگرچه نمونه بارز و شایع تدلیس موردی است که فروشنده عیب کالای عرضه شده را پنهان کند یا وجود وصفی راکه مورد توجه طرف عقد است به دروغ در آن وانمود سازد و همچنین بهای کالا به طور معمول به پول پرداخته میشود ،ولی گاه ثمن کالا میباشد و معاوضه انجام میشود در این فرض که کالا در مقابل کالا پرداخت میشود ،احتمال دارد تدلیس در ثمن شود تا رغبت فروشنده را برانگیزد.
ایا تدلیس ویژه ی عین معین میباشد یا در کلی نیز احتمال تحقق تدلیس وجود دارد ؟؟؟
اصولا تدلیس در عین معین محقق میشود هرگاه کالایی با اوصاف معین به طور کلی فروخته شود هنگام تراضی مصداق خارجی آن مشخص نیست تا اینکه احتمال تدلیس در آن وجود داشته باشد .
مثلا زمانیکه فروشنده ،4 دستگاه یخچال درجه آ،ساخت کارخانه امرسان را بطور کلی میفروشد ،باید 4 دستگاه یخچال را تحویل دهد ،اگر یخچال درجه ب تحویل خریدار دهد ،خریدار نمیتواند به استناد تدلیس عقد را فسخ کند ،بلکه میتواند الزام فروشنده را به اجرای درست عقد و تحویل یخچال های مذکور در عقد بخواهد .بنابراین اگر فروشنده یا خریدار در عقد بیع کلی در مصداق تعیین شده تدلیس کند تا آن را مطابق با نمونه یا اوصاف مشروط در عقد جلوه دهد ،پس از کشف حیله ،طرف قرارداد میتواند آن را باز گرداند و اجرای درست عقد را خواستار شود و لزومی به فسخ آن احساس نمیشود.
نظرات کاربران