در این پست به بیان بی اثر بودن جبران ضرر مغبون پیش از اعمال فسخ واسقاط خیار غبن و انواع راههای اسقاط خیار خواهیم پرداخت.
در صورت تحقق غبن فاحش و ایجاد خیار برای مغبون ،هرگاه غابن حاضر به دادن تفاوت قیمت شود ،مغبون مکلف به قبول آن نمیباشد و خیار نیز ساقط نمیشود،مگر اینکه مغبون به دریافت تفاوت قیمت رضایت بدهد . مطابق با ماده421 قانون مدنی اگرکسی که طرف خودرامغبون کرده است تفاوت قیمت رابدهد خیارغبن ساقط نمی شودمگراینکه مغبون به اخذ تفاوت قیمت راضی گردد .
دلیل بقای خیار،اصل استصحاب مقصود از اصل استصحاب این است که چیزی را که یقیناً وجود د اشته یا در حکم آن باشد و بعد از بین رفتن آن شک شود ، موجود فرض می شود میباشد یعنی خیاری که قبلا برای مغبون ثابت شده است ،بعد از پرداخت تفاوت قیمت توسط غابن ایا باقی میماند یا ساقط میشود؟
یقیقن ثابت وجو د خیار با شک لاحق پرداخت تفاوت قیمت ساقط نمیشود و بقای خیار استصحاب میشود.
غبن در قرارداد با نظم عمومی و اخلاق حسنه ارتباط ندارد . قانونگذار ضرر ناروا برای مغبون را عادلانه نمیبیند و به او اختیار فسخ میدهد تا بتواند به مصلحت خود آن را فسخ کند بنابراین دو طرف میتوانند در قرارداد خیار غبن را ساقط کنند .همچنین مغبون میتواند از حق خیار خود بگذرد،خواه این اقدام ضمن عقد انجام شود یا عقد دیگر یا بطور مستقل اسقاط خیار یک ایقاع و عمل ارادی میباشد که با اعلام تصمیم مغبون انجام میشود .
اسقاط خیار غبن ممکن است صریح باشد مانند اینکه در عقد شرط شود خیارغبن ،با هر مرتبه ای که باشد ،ساقط است سا مغبون با اگاه شدن از غبن از آن بگذرد یا حق خود را به طرف دیگر یا اشخاص ثالث صلح کند و نیز ممکن است بطور ضمنی خیار خود را ساقط کند یعنی مغبون کاری انجام دهد که امضای معامله و سقوط خیار ملازمه با آن داشته باشد مثل اینکه بعد از علم به غبن آن مال را تلف کند یا ببخشد .
1-تأخیر در اجرای خیار:
خیار غبن یک خیار فوری است و باید بعد از علم به آن ، آنرا اجرا کرد وتأخیر موجب سقوط خیار غبن می شود ماده 420 قانون مدنی مقرر می دارد : خیار غبن بعد از علم به آن فوری است
2-اِسقاط ضمن عقد
می توان در ضمن عقد سقوط خیار غبن را مانند سایر خیارات شرط کرد:
خیار غبن را می توان ضمن عقد ساقط نمود ولی اگر مغبون بتواند اثبات کند که منظور از اِسقاط غبن تفاوت قیمت تاحد مشخصی بوده در حالی که تفاوت ارزش بیش از حد مورد نظر می باشد خیار غبن دوباره برای او ایجاد می گردد
نکته:
در صورتی که خیار غبن به میزان فاحش هنگام عقد ساقط شود و پس از معامله معلوم شود که غبن افحش بود مغبون حق فسخ معامله را خواهد داشت به این دلیل در دفاتر اسناد رسمی هنگام ثبت معاملات به منظور مسدود کردن هرگونه راهی جهت انحلال به روش گذشته قید می شود با اِسقاط کافه اختیارات ولو خیار غبن فاحشاً کان او افحش.
نظرات کاربران