همه چیز در رابطه با جرم افترا(تهمت زدن)-بخش سوم

همانطور که در پست قبل به بیان آن پرداخته شد ،ملاك مجرم تلقي شدن مفتري یا افترا کننده، ارتكاب جرم به شكل عالما و عامدا است يعني مفتري به جرم بودن آنچه نسبت مي‌دهد علم داشته باشد و عمدا عمل افترا را انجام دهد.

فهرست

همه چیز در رابطه با جرم افترا(تهمت زدن)-بخش سوم

همانطور که در پست قبل به بیان آن پرداخته شد ،ملاك مجرم تلقي شدن مفتري یا افترا کننده، ارتكاب جرم به شكل عالما و عامدا است يعني مفتري به جرم بودن آنچه نسبت مي‌دهد علم داشته باشد و عمدا عمل افترا را انجام دهد.همچنین علیرغم به کاربردن واژه های جمع ” اوراق ” و “مجامع” در ماده697قانون مجازات اسلامی ، متعدد بودن اوراق منتشره یا مجامعی که مرتکب در آنها نطق کرده است شرط لازم برای تحقق جرم نمی باشد بلکه همان طور که دادگاه عالی انتظامی قضات در یکی از آرای خود اظهار داشته است ، “یک ورقه هم می تواند وسیله جرم باشد ، چون منظور قانونگذار نوع وسایل مورد نظر بوده است نه تعداد” به همین دلیل حتی یک سخنرانی در یک مجمع نیز کفایت می کند. در این پست به بررسی انواع افترا و همچنین ارکان و اجزا قانونی جرم افترا خواهیم پرداخت.

به علاوه ، برخی از نویسندگان پخش نوار نطق افترا آمیز مرتکب را در یک مجمع برای شمول ماده ۲۶۹ قانون مجازات عمومی کافی دانسته اند . هر چند که شاید اعتقاد به این نظر در زمان حاکمیت ماده ۲۶۹ قانون مجازات عمومی به معنی دور شدن از ظاهر ماده و تفسیر موسع نصوص جزائی بوده است ، لیکن در حال حاضر با توجه به وجود عبارت ...یا به هر وسیله دیگر... در ماده ۶۹۷ قانون تعزیرات چنین شخصی را باید مفتری محسوب کرد.

نکته قابل توجه در جرم افترا، انتشار آن است. در واقع اگر کسی متنی حاوی انتساب جرمی به دیگران را تهیه کند و نزد خود نگه دارد یا مانع انتشار آن شود، مرتکب جرم افترا نشده است. نکته قابل توجه دیگر در جرم افترا این است که افترا وقتی حادث می شود که مفتری، جرمی را به کسی صریحا نسبت دهد. در حقیقت عمل مورد انتساب باید بر طبق قوانین حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، جرم تلقی شود. بنابراین نسبت دادن اعمالی خلاف یا ناهنجار که جرم انگاری نشده باشد، افترا تلقی نمی شود مانند بی نظم، بی انضباط، بی حیا و . از آنجایی که این موارد جرم انگاری نشده است، مصداق جرم افترا تلقی نمی شود.

همه چیز در رابطه با جرم افترا(تهمت زدن)-بخش سوم


افترا به دو نوع افترای قولی و افترای فعلی تقسیم می شود

  • تهمت و افترای قولی، نسبت دادن جرمی به دیگران به صورت لفظی یا از طریق رسانه ها یا اوراق چاپی یا نطق در مجامع است.
  • تهمت و افترای فعلی نیز وقتی صورت می گیرد که مفتری به قصد متهم کردن افراد، آلات و ادوات جرم را در منزل، جیب یا محل کار شخص قرار دهد؛ به گونه ای که وجود آن آلات و ادوات موجبات تعقیب جزایی فرد را فراهم کند.

ارکان و اجزای قانونی افترا

  1. مفتری جرمی را به صورت صریح و واضح به دیگری نسبت دهد.
  2. آن جرم امری پوچ و واهی بوده، یعنی ساخته تخیلات ذهن شاکی باشد.
  3. مفتری با انگیزه ضرر زدن و هتک حیثیت آن جرم را به غیر نسبت دهد.
  4. نسبت دهنده (شاکی) نتواند درستی موضوعی را که به دیگری نسبت داده است، در مرجع قضایی صلاحیت دار به اثبات برساند.

قابل ذکر است اگر کسی از روی عصبانیت و ناراحتی به دیگری بگوید دزد یا کلاهبردار موضوع توهین است؛ نه افترا.

عنصر روانی جرم افترا

برای تحقق جرم افترای عملی باید سوء نیت وجود داشته باشد و مرتکب با توجه به ماده ۶۹۹ عمل خود را عالماً عامداً به قصد متهم کردن دیگری انجام دهد.




نظرات کاربران