آیا میتوان فرزند یا یکی از وراث را از ارث محروم کرد؟ - بخش سوم بیان نظریه ی سازگار با قواعد وموازین حقوقی میان دو نظریه فقها -همراه با فایل صوتی

دراین پست به بیان نظریه ی سازگار با قواعد وموازین حقوقی میان دو نظریه فقها خواهیم پرداخت.

ارث و وصایا | وصیت | محرومیت از ارث

آیا میتوان فرزند یا یکی از وراث را از ارث محروم کرد؟ - بخش سوم بیان نظریه ی سازگار با قواعد وموازین حقوقی میان دو نظریه فقها -همراه با فایل صوتی

بعضي از حقوقدانان در تفسيرماده 837 قانون مدنی ميگويند: «قاعده توارث از نظر نظم اجتماعي تأسيس شده است، بدين جهت طبق ماده 959 قانون مدني وارث نميتواند آن را از خود سلب كند. همچنان كه مورث نميتواند آن را از وارث سلب نمايد. بنابراين توارث از احكام به شمار ميرود نه از حقوق تا شخص بتواند آن را اسقاط كند.گروهی از فقها درخصوص ابهامات ماده 837 قانون مدنی بیان داشته اند که: گروهي از فقهاء معتقد هستند كه وصيت مزبور بطور مطلق باطل نيست بلكه وصيت عهدي مزبور در بر گيرنده يك وصيت تمليكي است.گروه ديگری از فقهاء، معتقد هستند كه چنين وصيتي باطل است. زيرا چنين وصيتي مخالف كتاب و سنّت است و قواعد فقهي نيز مؤيد اين بطلان است.

حال باید از این دو نظریه یكی را انتخاب كرد:


به نظر میرسد نظریه دوّم (بطلان وصیت) بیشتر با قواعد و موازین حقوقی، سازگار است، زیرا هر چند ظاهراً قانون مدنی، نظریه صاحب جواهر (یعنی عدم بطلان مطلق) را ترجیح داده است، اما به دلایل متعدد، نظریه بطلان را انتخاب كرده است. یكی از دلایل او این است كه وصیت به حرمان از میراث كه به صورت عهدی انجام گیرد، توسط نصوص واصله منهی و غیر مشروع شناخته شده و بنابراین شریعت مقدّسه این گونه وصیت را ملغی الاثر دانسته است.

از طرفی دیگر مطابق ماده 843 قانون مدنی از همان قانون وصیت به زیاده بر ثلث ترکه نافذ نیست، مگر به اجازه وراث و اگر بعض از ورثه اجازه کند فقط نسبت به سهم ایشان نافذ است.

بنابراین هرگاه پدر بیان نماید که فلان فرزندم از ارث محروم است، چنین وصیتی به حکم قانون باطل و فاقد اثر قانونی خواهد بود. به عبارت دیگر چنانچه وصیت کننده وارثی را مستقیماً از ارث محروم کند، خواه نسبت به یک سوم اموال یا تمام آن،وصیت مزبور باطل می باشد،اما چنانچه همان پدر بیان نماید یک سوم اموالم به فلان پسرم برسد،

آیا میتوان فرزند یا یکی از وراث را از ارث محروم کرد؟ - بخش سوم بیان نظریه ی سازگار با قواعد وموازین حقوقی میان دو نظریه فقها -همراه با فایل صوتی


چنین وصیتی صحیح خواهد بود، هرچند که نتیجه آن در عمل محروم شدن سایر وراث از آن بخش می باشد،به عبارتی دیگر اینکه پدر تصمیم گرفته است یک سوم اموالش به فلان فرزندش برسد، به معنای محروم ساختن باقی وراث است، اما نمی توان به واسطه قبح ممنوع کردن سایر وراث، چنین وصیتی را صحیح ندانست؛ چه اینکه به موجب قانون موصی له وصیت می تواند(کسیکه وصیت به نفع او می گردد)هر شخص ولو احد از وراث وصیت کننده باشد.
اما در فرض اخیر و احراز صحت و اصالت وصیت مزبور،وصیت کننده صرفاً تا ثلث مجاز بوده و نسبت به مازاد بر آن در صورتی صحیح خواهد بود که وراثی که در عمل از ماترک محروم گردیده اند، این عمل را تنفیذ نمایند.البته باید توجه داشت هر زمان امکان رجوع موصی(وصیت کننده ) از وصیت مزبور وجود خواهد داشت.

موارد محرومیت قانونی فرزند از ارث

طبق موارد گفته شده پدر به طور کلی و عمومی حق محروم کردن وراث خود از ارث را ندارد ولی طبق قانون و شرع ، در صورت وقوع ۵ مورد زیر افراد از ارث محروم میگردند:




نظرات کاربران