مالکیت ، عقود و قرارداد ها | املاک و اموال | مال مشاع

همه چیز در رابطه با مال مشاع -بخش سوم ادامه افراز و نکاتی دررابطه با مال مشاع-همراه با فایل صوتی

در پست قبل به بیان این موضوع پرداختیم که مال مفروز یا ملک اختصاصی عبارتست از مالی که شخص به نحو انحصار، مالک آن باشد؛ مانند خانه یا ماشینى که منحصراً در ملک یک فرد است و کسى با او شریک نیست.حال اگر مالکان ملک مشاع بخواهند مال خود را از یکدیگر جدا کنند، راه‌حل‌هایی در قانون پیش‌بینی شده که یکی از آنها «افراز» است.افراز به معنای جدا کردن چیزی از چیز دیگر و در واقع تفکیک سهم هر یک از شرکای ملک است.اصطلاح مفروز در برابر مشاع زمانی به کار می رود که از نظر مقررات ثبتی،قصد جداکردن یک قسمت از سهم مالکیت یکی از شرکاء از سهم سایر شرکاء در ملک معین مطرح باشد.در یکسری موارد افراز مال مشاع امکان پذیر نیست ازجمله ماده 592 و 593 قانون مدنی که ماده592 بیان میدارد اگر افراز برای برخی شرکامضر و برای برخی بی ضرر باشددر صورتی که تقاضا از طرف متضرر باشد طرف دیگر اجبار می‌شود و اگر بر عکس تقاضا از طرف غیرمتضرر بشود شریک متضرر اجبار بر تقسیم نمی‌شود.

2- شرکا در ضمن قرارداد شرط عدم تقسیم کرده باشند.

3- هر گاه تقسیم متضمن از مالیت افتادن مال یک یا چند نفر از شرکاء باشد تقسیم ممنوع است. اجبار به تقسیمی که مشتمل بر ضرر باشد، نیز جایز نیست مطابق با ماده595 قانون مدنی که بیان میدارد : هر گاه تقسیم متضمن افتادن تمام مال مشترک یا حصه ی یک یا چند نفر از شرکا از مالیت باشد تقسیم ممنوع است اگر چه شرکا تراضی نمایند.

4- در مورد این ملک سند مالکیت معارض وجود نداشته باشد. نسبت به چنین ملکی تا زمانی که رفع تعارض نشده اقدام به افراز نخواهند شد

5- تقسیم ملک از وقف جایز است ولی تقسیم موقوفه بین موقوف علیهم جایز نیست.

ماده 597 قانون مدنی

نکاتی در رابطه با امواع مشاعی:

الف. مال مشاع؛ یا ملک است (خواه متعلّق آن، عین باشد مانند: زمین، یا منفعت مانند: منفعت خانه اى که چند نفر با هم آن را اجاره کرده اند) یا حق مانند حق خیار اختیار تأیید یا فسخ عقد و حق شفعه ماده 808 قانون مدنی

همه چیز در رابطه با مال مشاع -بخش سوم ادامه افراز و نکاتی دررابطه با مال مشاع-همراه با فایل صوتی

ب. سبب اشاعه و مالکیت مشاع؛ شرکت دو یا چند نفر در مال یا حقّ است؛ خواه این شراکت اختیارى باشد (همچون شراکتی که از معاملاتی مانند خرید و فروش حاصل می شود) و خواه قهرى و اجباری باشد مانند شراکت ورثه در مال میّت، که به سبب ارث حاصل شده است و سهم هر یک از ورّاث به گونه ای با هم مخلوط است که قابل جداشدن نیست .

ج.ممکن است مالکیت یک شخص نسبت به بخشی از ملک خود به صورت اختصاصی (بدون شراکت دیگرى) و نسبت به بخشی دیگر به صورت مشاع (با شراکت دیگرى) باشد؛ مانند مالکان یک ساختمان آپارتمانی که مالکیت هر یک از افراد بر واحد خود به صورت اختصاصی بوده و مالکیت ایشان بر راه رو، راه پله و یا زمین به صورت مشاع است و هر کدام احکام خاص خود را دارد.

د. بر اساس قواعد حاکم بر مال مشاع؛ اگر تصرف صاحبان مال مشاع با دخالت در حق دیگران ملازمه داشته باشد، هیچ یک از شریکان نمى توانند بدون اذن دیگرى در آن مال تصرف نمایند؛ زیرا انتشار حقّ مالکیت شریکان در تمام اجزاى مال مشاع باعث مى شود تا هر تصرف، تجاوز به حقوق دیگران به حساب آمده و بدون اذن همه آنها ممکن نباشد.