موارد مهمی درباره سفته ٬ سفته چیست ٬ قانون جدید سفته

سابقه ی تاریخی سفته در کشور فرانسه

سابقه ی تاریخی سفته در کشور فرانسه:

در کشور فرانسه، سفته سابقه بسیار قدیمی دارد و از زمان های دور این سند با انعکاس عبارت حواله کرد در روی آن قابلیت معامله و دست به دست گشتن را داشته، اما به تدریج در قرون ۱۸ و ۱۹ با گسترش استفاده از برات و اسکناس در امور بازرگانی اهمیت خود را از دست داده است، به ویژه اینکه در آن زمان افراد غیر بازرگان هم تمایلی به متعهد شدن در مقابل کسی که او را نمی شناختند، مگر در یک سررسید معین، از خود نشان نمی دادند.

پس از قرون یاد شده، سفته به تدریج از انزوای خود بیرون آمد و به تدریج دو نقش مهم را عهده دار گشت؛ اول، وسیله ای گردید جهت کسب اعتبارات مالی و دوم، در معاملات مربوط به حق سرقفلی به عنوان ابزار پرداخت مورد استفاده قرار گرفت.

اما کاربرد سفته در امور تجاری به تدریج از این هم فراتر رفت.

با آغاز دوره شکوفایی اقتصادی، تجار جدید که تازه فعالیت بازرگانی خود را شروع کرده بودند، به دلیل عدم وجود امکانات بالفعل در پرداخت مبالغ هنگفت، از فته طلب که سندی مهلت دار بود استفاده می کردند. ولی زمانیکه دوباره بحران اقتصادی جامعه را فرا می گرفت و صادر کنندگان سفته در موعد سند قادر به پرداخت وجه آن نبودند، باز مشکلات بزرگی دامن گیرشان می شد.

آیا سفته در کنوانسیون ژنو 1930مورد بررسی قرار گرفت ؟

سفته در کنوانسیون ژنو ۱۹۳۰ مورد بررسی تفصیلی واقع نگردید و تنها مواد ۷۵ تا ۷۸ مقررات متحد الشکل در اکثر قریب به اتفاق مسائل مربوطه، به قواعد پایه گذاری شده درقسمت برات برگشته داده شده است.

با این وجود، ماده ۲۱ ضمیمه دوم قرار داد اول دو اختیار به نفع کشور های امضا کننده پیش بینی می نماید که:

اختیار اول هر یک از طرف های معظم متعاهد مختارند مقررات مربوط به سفته مورد پیش بینی در کنوانسیون را در قلمرو خود وارد قوانین ملی ننمایند.

توضیح آنکه در قوانین مربوط به اسناد تجارتی بعضی کشور ها نظیر لتونی، سفته در درجه اول اهمیت قرار داشته و ضوابط دیگر اسناد تجارتی، به رژیم حقوقی سفته ارجاع داده شده است. برای این کشور ها طبعاً مقررات کنوانسیون در مورد سفته قابل قبول نیست. زیرا مواد ۷۵ تا ۷۸، حل مسائل سفته را به قواعد برات محول می نماید.

کنفرانس پس از بررسی های لازم چنین نتیجه گرفت که این اختیار ضرر کلی برای قواعد متحد الشکل در بر نخواهد داشت: چرا که سفته اصولاً بیشتر از اهمیت ملی برخوردار است تا بین المللی، به علاوه در بعضی از کشور ها این سند نوشته ای است که در داخل مورد استفاده قرار داده میشود و برات فقط برای پرداخت های اعتباری بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش دوم

بیان دومین اختیاری که به موجب ماده ۲۱ ضمیمه دوم قرار داد اول به نفع کشور های امضا کننده پیش بینی شده در خصوص سفته و بیان جایگاه سفته در ایران

دومین اختیاری که به موجب ماده۲۱ ضمیمه دوم قرار داد اول به نفع کشور های امضا کننده پیش بینی شده است چیست ؟

اختیار دوم- این اختیار به کشور امضا کننده اجازه می دهد، در صورت لزوم سیستم حقوقی بخصوصی را برای سفته تأسیس کرده و به این ترتیب صرفاً به ارجع دادن به قواعد برات اکتفا نکنند.

در کشور های اسکاندیناوی، ژاپن و لهستان از اختیار مزبور استفاده شده و مقررات خاصی جهت فته طلب تدوین گردیده است.

کشور فرانسه از این دو بند ماده ۲۱ استفاده نکرده و تنها در مواد ۱۸۳ و ۱۸۹ قانون تجارت، مواد ۷۵ تا ۷۸ کنوانسیون را بازگو می کند. این روش مورد انتقاد عده ای از حقوقدانان آن کشور واقع شده است. این گروه عقیده دارند اجرای قواعد برات که عمل حقوقی سه جانبه است در مورد سفته که در ابتدا تنها دارای دو طرف می باشد، خالی از اشکال نخواهد بود.

با وجود این که کنوانسیون ژنو در سال ۱۹۳۰ برابر ۱۳۰۹ شمسی به تصویب کشور های عضو رسیده، مع ذلک قانونگذار کشورمان در سال ۱۳۱۱ ، مقررات قبلی کشور فرانسه را در قسمت سفته همانند مورد برات، منعکس نموده است. اما قواعد سابق فرانسه (عمدتاً مقررات سال ۱۸۰۷) در این مورد با مقررات کنوانسیون انطباق داشته است.

در نتیجه ملاحظه می شود در قانون تجارت ایران، هماهنگ با طرح کنوانسیون، به تجویز ماده ۳۰۹، مقررات برات در قسمت سفته نیز جاری شده است.

در حال حاضر از لحاظ کاربرد عملی، ملاحظه می شود سفته هنوز مورد استفاده قرار می گیرد.در حالیکه برات تقریباً در داخل کشور متروک شده است.

جایگاه سفته به عنوان یکی از وسیله های پرداخت اعتباری در ایران :

می توان گفت، ایران در زمره ممالکی است که سفته در آن ها مهمترین وسیله پرداخت اعتباری در داخل کشور می باشد. با این اختلاف که کشور های مذکور دارای مقررات مستقلی در این باره هستند؛ حال آن که در ایران برای حل مسائل سفته لزوماً می بایست به سیستم حقوقی برات، که خود به عنوان سند تجارتی دیگر تقریباً کاربردی درون مرزی ندارد، رجوع نمود.

باوجود عقب ماندن سفته ازمحبوبیت سریع چک در معامله ها، هنوز هم سفته طرفداران خاص خود را دارد مثلا افرادی به خاطر ممنوعیت های قانونی صدور چک، برای پرداخت های مدت دار و کسب اعتبار، ناچار به صدور این سند هستند.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش سوم

تعریف سفته طبق قانون تجارت ایران و بیان انواع سفته و کاربرد آن

تعریف سفته طبق قانون تجارت ایران:

ماده 307 قانون تجارت به بیان تعریف سفته پرداخته است .

این ماده بیان میدارد که: سفته یا فته طلب سندی است که به موجب آن امضاکننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید.

کاربرد سفته:

وسیله پرداخت کالا برای معاملات غیر نقدی ،سند پرداخت دین، بانک ها برای تضمین پرداخت وام از وام گیرنده سفته میگیرند،شرکت ها گاهی اوقات از کارگران یا پیمانکارها برای تضمین انجام تعهد سفته می گیرند.

انواع سفته:

انواع سفته به موضوع و مکان و زمان آن بستگی دارد.ممکن است سفته در قبال پرداخت وام یا دینی مطالبه شود یا در قراردادهای بین موسسات اداری و شرکت ها با پیمانکاران و کارمند منعقد می شود به عنوان ضمانت حسن انجام کار استفاده شود.

برگه ی سفته:

سفته فرم خاصی دارد که از سوی وزارت امور اقتصاد و دارایی چاپ و در شعبه های بانک ملی ایران به فروش می رسد. هر ورق سفته تا حداکثر اعتبار اسمی که در آن با رنگی متفاوت چاپ شده، تعهدزا است ضمن اینکه باید بدانیم در سفته اشخاص زیر دخالت دارند: صادرکننده و متعهد اصلی سند و گیرنده (پرداخت کننده)که همواره یک نفر است.

دارنده که می تواند شخصی باشد که مشخصاتش توسط صادرکننده روی سند قیدشده یا به وسیله پشت نویسی یا اینکه سفته در وجه حامل بوده و او سفته را قبض کرده، وصف دارنده را یافته است و ضامنان که در حدود مسئولیت اشخاصی که از آنها ضمانت کرده اند مسئول هستند.

منظور از سفته ضمانت کار چه نوع سفته ای است؟

امروزه بیشتر کارفرمایان زمان عقد قرارداد استخدام ،نسبت به دریافت سفته بابت عنوان مبهم حسن انجام کار مبارت می ورزد .استخدام اشخاص در شرکت ها و موسسات و مراکز خصوصی علاوه بر قرارداد کار معمول منوط به دو شرط دیگر هم هست:

1.سپردن ضامن معتبر

2.کار تسلیم چک یا سفته ای به عنوان حسن انجام

به یاد داشته باشید در سفته ای که به کارفرما می سپارید به طور حتم قید کنید بابت ضمانت است و البته مطابق مطالب فوق الذکر تا حد امکان دردفتر اسناد رسمی رسید بگیرید.

چرا که در صورت ذکر نکردن قید ضمانت در سند و فقط امضای سفته توسط شما، در صورتی که کارفرما برای مطالبه محل آن اقدام کند، شما بدون هیچ قید و شرطی ملزم به پرداخت مبلغ تعهد هستید ولی در صورت قید ضمانت، بار اثبات تقصیر کارگر و متعاقب آن خسارت وارده به وی برای مطالبه وجه سفته با نامبرده خواهد بود.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش چهارم

مجازات سفته و اجزای سفته

مجازات سفته:

سفته در حقوق ایران ماهیت مدنی دارد و از بحث کیفری خارج است و صادر کننده مسئولیت کیفری ندارد.

برای مطالبه وجه سفته در صورتی که دارنده سفته بخواهد بدوا توقیف اموال صادرکننده رابخواهد، دریافت کننده مستلزم واخواست می باشد وباید سفته را از طریق بانک واخواست کند تا بتواند بدوا توقیف اموال یا تامین خواسته بگیرد.درغیر این صورت باید به عنوان سند عادی درخواست مطالبه وجه انجام شود و پس از دریافت حکم قطعی در مرحله اجرا توقیف اموال انجام شود.

با وجود آنکه تا این لحظه جرمی به عنوان صدور سفته بلامحل در قوانین جزایی پیش بینی نشده است باید دقت کنید هرگز به اسم دیگری سفته را امضا نکنید که مطابق مفاهیم مواد ۵۲۳ الی ۵۴۲ فصل پنجم قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ مصداق بارز جرم جعل است ولو اینکه نامبرده راضی به این عمل شما بوده باشد.

اجزای سفته:

به موجب ماده ۳۰۸ قانون تجارت، سفته علاوه بر امضاء یا مهر، باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد:

1.قید مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف(اگر مبلغ قید نشود تا حداکثر میزان اعتبار اسمی سفته مسئول شناخته می شوید.)

نام گیرنده وجه

3.تاریخ پرداخت

باید در سفته مشخص باشد.

اگر تاریخ سر رسید سفته قید نشود به معنای عندالمطالبه بودن این سند است.

در صدور سفته رعایت نکردن موارد فوق باعث خروج سفته از زمره اسناد تجاریمی شود. این به این معنا است که شما باید برای وصول آن مثل یک ورقه تعهد به پرداخت دین مدنی به دادگاه مراجعه کنید و خیلی از مزایا مثل مسئولیت تضامنی امضاکنندگان سند را از دست می دهید.

تضامنی بودن پرداخت به این معنا است که دارنده حق دارد برای وصول تمام مبلغ سند به هر یک از امضا کنندگان رجوع کند و اگر مهلت های مذکور در قانون تجارت را به منظور واخواست رعایت کند، می تواند معادل مبلغ سند، اموال مسئول پرداخت آن را بدون پرداخت خسارت احتمالی توقیف کند.

پس طبق ماده ۳۰۸ قانون تجارت، سفته علاوه بر مهر یا امضاء باید دارای تاریخ باشد و علاوه بر این، طبق بند یک همین ماده، تعیین مبلغی که باید پرداخت شود، با تمام حروف ضروری است.

نام و نام خانوادگی گیرنده وجه، تاریخ پرداخت وجه،علاوه بر این ها، نوشتن نام خانوادگی صادرکننده، اقامتگاه وی و محل پرداخت سفته نیز ضروری است.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش پنجم

اگر سفته برای شخص معینی صادر شود در اینصورت سفته به چه صورت پر میشود؟

اگر سفته برای شخص معینی صادر شود سفته به چه صورت پر میشود؟

در صورتی که سفته برای شخص معینی صادر شود، نام و نام خانوادگی او در سفته آورده می شود، در غیر این صورت به جای نام او نوشته می شود در وجه حامل .سفته می تواند در وجه حامل باشد یا به شخص دیگری حواله شود؛ عبارت حواله کرد در سفته برای همین است.

در ضمن تاریخ نداشتن سفته می تواند دلیلی بر عندالمطالبه بودن آن باشد؛ یعنی موقع پرکردن سفته تاریخ برای دو طرف اهمیتی نداشته بلکه مبلغ تعهد شده مهم بوده است.

بنابراین برای اینکه بشود نام یک سند را سفته گذاشت، باید مشخصات ظاهری آن رعایت شود، در غیر این صورت، سفته ای که امضا می کنید مشمول مقررات سفته نمی شود.

اگر نام و نام خانوادگی شخص معینی در سفته نوشته شود :

در صورتی که نام خانوادگی یک شخص معین در سفته نوشته شود، این شخص طلبکار می شود و در غیر این صورت هر کسی که سفته را در اختیار داشته باشد، طلبکار محسوب می شود و می تواند در سررسید سفته، مبلغ آن را طلب کند و اگر سررسید درج نشود، سفته عندالمطالبه محسوب می شود و در سفته عندالمطالبه، صادرکننده باید به محض مطالبه، مبلغ آن را پرداخت کند، اما اگر مندرجات قانونی در سفته قید نشود، آنگاه چه می شود؟

متاسفانه قانونگذار در فصل دوم باب چهارم قانون تجارت که مقررات مربوط به سفته را بیان می کند، به ضمانت اجرای عدم ذکر مندرجات بیان شده در ماده ۳۰۸ اشاره ای نکرده است، اما در قوانین خارجی به این نکته اشاره شده است.

مثلا در قانون تجارت فرانسه، پس از ماده ۱۸۳ که شرایط صوری سفته را معین می کند، ماده ۱۸۴ مقرر می کند که در صورت نبودن یکی از موارد مندرج در ماده ۱۸۳، سند امضاء شده، سفته محسوب نمی شود.

همان طور که گفته شده است، اگرچه در قانون تجارت ایران در مورد سفته، به این امر اشاره نشده است که اگر یکی از مندرجات مذکور در ماده ۳۰۸ قانون رعایت نشود، نوشته مزبور مشمول مزایای سفته نمی شود، اما سفته فقط در صورتی مشمول مزایای مذکور در قانون تجارت است که موافق مقررات این قانون تنظیم شده باشد و از طرفی، اگرچه در مورد رعایت نکردن مندرجات قانونی سفته ضمانت اجرایی پیش بینی نشده، تبصره ماده ۳۱۹ قانون تجارت، سفته ای را که فاقد شرایط اساسی مذکور در قانون تجارت باشد، سند تجاری قلمداد نمی کند و مشمول مرور زمان اموال منقول می داند. در واقع اگر سفته مطابق مواد قانونی پر نشود، وجاهت قانونی ندارد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش ششم

بیان سفته بدون نام وچگونگی انتقال سفته

سفته ی بدون نام:

سفته بدون نام، حالتی دیگر از نحوه تنظیم سفته است. در این حالت، در تنظیم سند این امکان وجود دارد که بدهکار، سفته ای را که صادر می کند، بدون ذکر نام طلبکار به وی بدهد که در این صورت فرد می تواند یا خودش برای گرفتن در سررسید اقدام یا این که آن را به دیگری حواله بدهد.

عبارت حواله کرد در سفته به شخص دارنده این اختیار را می دهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند، ولی اگر حواله کرد، خط خورده شود، دارنده سفته نمی تواند آن را به دیگری انتقال دهد و تنها خود وی برای وصول آن اقدام کند، علاوه بر آن که می تواند با پشت نویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد.

انتقال سفته:

دارنده سفته، یعنی کسی که این سند به نام او صادر شده است، می تواند آن را به شخص دیگری انتقال دهد. برای این کار باید سفته را به نام نفر سومی ظهرنویسی کنید. در این صورت، تمام حقوق و مزایای مربوط به سفته، به دارنده جدید منتقل می شود. انتقال سفته با امضای دارنده آن انجام می شود. کسی که سفته به نام او امضا شده یا کسی که سفته با ظهرنویسی به او منتقل شده، دارنده سفته محسوب می شود. دارنده می تواند برای وصول وجه تعهد شده در سفته، به دیگری وکالت دهد. برای این منظور باید دارنده با نوشتن عبارت وکالت برای وصول سفته را پشت نویسی و امضا کند.

تغییر در سفته:

برای اینکه وضعیت سفته را تغییر دهید، می توانید آن را پشت نویسی یا ظهرنویسی کنید. مثلا عبارت حواله کرد روی سفته برای انتقال سند به فرد دیگری است اما اگر این عبارت را خط بزنید به این معنی است که حق انتقال سفته را از دارنده سلب کرده اید و اگر مجبور به انتقال شوید باید سفته را ظهرنویسی کنید و بنویسید که این سند به فلانی منتقل شد و پای نوشته تان را هم امضا کنید. همچنین می توانید برای دریافت وجه سفته به دیگری وکالت دهید که این را هم باید پشت سفته بنویسید و امضا کنید، چون اصولا ظهرنویسی برای انتقال است، اگر برای وکالت در وصول باشد، باید عبارت برای وکالت تصریح شود و به امضای دارنده برسد. کسی که با ظهرنویسی در وصول سفته وکالت پیدا می کند، درست مانند دارنده سفته حق اقامه دعوی را نیز برای وصول آن خواهد داشت.

نحوه ی پشت نویسی سفته:

پشت نویسی سفته مانند چک برای انتقال سفته به دیگری یا وصول وجه آن است. اگر پشت نویسی برای انتقال باشد، دارنده جدید سفته دارای تمام حقوق و مزایایی می شود که به آن سند تعلق دارد.

انتقال سفته با امضای دارنده آن صورت می گیرد. همچنین دارنده سفته می تواند برای وصول وجه آن به دیگری وکالت دهد که در این صورت باید وکالت برای وصول قید شود.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش هفتم

سقف تعهد سفته و ضمانت آن

سقف تعهد برای سفته چه میزان است ؟

هر برگ سفته، سقف خاصی برای تعهد کردن دارد، مثلا اگر روی سفته ای درج شده باشد ده میلیون ریال یعنی آن سفته حداکثر برای تعهد یک میلیون تومان دارای اعتبار است و با آن نمی توان به پرداخت بیش از یک میلیون تومان تعهد کرد.

ضمانت سفته:

اگر قرار است سفته به نام شما صادر شود یا اینکه با ظهرنویسی به شما انتقال یابد، می توانید برای اطمینان بیشتر از پرداخت وجه آن، ضامن بخواهید. ضامن سفته هم باید آن را ظهرنویسی و امضا کند.ضمانت سفته برای دارنده این امتیاز را دارد که موقع وصول مبلغ می تواند علاوه بر امضاکننده اصلی، به ضامن هم مراجعه کند. این حق برای تمام امضاکنندگان بعدی سفته هم وجود خواهد داشت.

در صورتی که برای وصول مبلغ به ضامن مراجعه شود و او مبلغ را بپردازد، می تواند برای وصول مبلغ ذکر شده به امضاکنندگان قبلی مراجعه کند.

مسئولیت ظهرنویسان:

سفته ممکن است با ظهرنویسی های متعدد به اشخاص متعددی منتقل شود. در این حالت صادرکننده سفته یعنی کسی که آن را امضا می کند و تمام ظهرنویس ها همگی در مقابل دارنده آن مسئولیت تضامنی دارند. مسئولیت تضامنی به این معنی است که تمام این افراد مسئول پرداخت تمام مبلغ سفته هستند؛ یعنی اگر دارنده سفته هستید می توانید به هر کدام از امضاکنندگان که دسترسی راحت تری به او دارید مراجعه کنید و کل مبلغ سفته را از او بخواهید. البته این کار برای هر کدام از امضاکنندگان این حق را به وجود می آورد که برای پس گرفتن مبلغی که به دارنده پرداخت کرده، به امضاکننده قبل از خود رجوع کند؛ یعنی برای هر یک از ظهرنویس ها حق مطالبه وجه نسبت به ظهرنویس های قبل از خود و در نهایت نسبت به شخص صادرکننده وجود دارد.

حق بازداشت در صورت عدم پرداخت:

برای اینکه بتوانید از مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها برای وصول طلب خود استفاده کنید، باید تا قبل از اینکه یک سال از تاریخ واخواست بگذرد، دادخواستی علیه آنها به دادگاه تقدیم کنید. اگر این کار را انجام ندهید، بعد از یک سال دعوی شما علیه ظهرنویس ها پذیرفته نمی شود اما اگر دادخواست بدهید، این حق را خواهید داشت که از دادگاه تقاضای تأمین کنید؛ به این معنی است که قبل از رسیدگی و صدور حکم، مالی را از اموال طرف دعوی که معادل مبلغ طلب شماست، به دادگاه معرفی کنید تا برای اطمینان از وصول طلب، به نفع شما توقیف شود.

اینطوری بعد از صدور حکم، حتی در صورتی که ضامن طلب شما را نپذیرد، باز هم وصول طلب شما از مال توقیف شده، امکان دارد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش هشتم

مزایای تقدیم دادخواست علیه ظهرنویسان تا قبل از اینکه یکسال از تاریخ واخواست بگذرد و بیان تعهدات مربوط به امضای سفته

مزایای تقدیم دادخواست علیه ظهرنویسان تا قبل از اینکه یکسال از تاریخ واخواست بگذرد:

در این صورت خیلی آسان تر و مطمئن تر به پولتان می رسید اما اگر اموالی از محکوم پیدا نشود، به استناد ماده۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، می توانید تقاضای بازداشت شخص محکوم را کنید. نکته: تمام ویژگی ها و وظایفی که در قانون تجارت برای سفته گفته شده است، در عرف امروز با استفاده از چک خیلی ساده تر و مطمئن تر اجرا می شود. بنابراین بهترین و مهم ترین کاربردی که امروز برای سفته باقی مانده، استفاده از آن برای ضمانت است؛ یا ضمانت حسن انجام کار یا ضمانت پرداخت اقساط وام و مانند اینها. در این صورت سفته تبدیل به امانتی می شود که شما در اختیار کارفرما یا طلبکار خود گذاشته اید تا در صورت تخلف از شرط از آن استفاده کند.

تعهدات مربوط به امضای سفته:

اگر متعهد سفته در سررسید از پرداخت مبلغ مندرج در آن امتناع کند، دارنده سفته مکلف است به موجب نوشته ای که واخواست یا اعتراض عدم تادیه نامیده می شود، در حداکثر ۱۰ روز از سررسیدی که درسفته به منظور پرداخت قید شده است باید به مرجع ثبت واخواست دادگستری بروید و نسبت به عدم تادیه اعتراض خود را اعلام نمایید. برای ثبت این اعتراض باید نوشته ای تحت عنوان واخواست عدم تادیه تهیه شود. در صورتی که سند تجاری مزبور سررسید معین ندارد و عندالمطالبه است، باید حداکثر تا یک سال پس از صدور آن نسبت به وصول طلب اقدام کرد. لازم به ذکر می باشد که این کار با ارسال اظهارنامه امکان پذیر خواهد بود. اگر برای وصول وجه مورد نظر از اظهارنامه استفاده کرده اید، باید منتظر ابلاغ آن بمانید. زیرا تاریخ ابلاغ اظهارنامه به عنوان تاریخ سررسید ومطالبه به حساب می آید. پس از ابلاغ اظهارنامه شما حداکثر تا ۱۰ روز فرصت خواهید داشت تا نسبت به ثبت واخواست عدم تادیه اقدام نمایید.

پس از ثبت واخواست عدم تادیه می توانید با مراجعه به مراجع ذی صلاح، تقاضای تامین خواسته کنید. در صورتی که پیش از تقاضای تامین خواسته، دعوای مطالبه وجه را اعلام نکرده اید باید حداکثر تا ۱۰ روز پس از صدور قرار، دعوای مذکور را طرح نمایید. در غیر این صورت شاید از اموال توقیف شده، رفع توقیف شود.

حداکثر تا ۱ سال پس از ثبت واخواست عدم تادیه باید در دادگاه ای ذی صلاح دعوای مطالبه وجه سند تجاری مزبور را اعلام نمایید. در صورتی که از این کار غفلت کنید، طرح دعوا علیه ظهرنویسان را از دست خواهید داد. در واقع مزیت مسئولیت تضامنی که پیشتر به آن اشاره شد، از دست خواهد رفت و پس از آن شما فقط می توانید علیه صادرکننده، طرح دعوا داشته باشید. لازم به ذکر می باشد که این فرصت یک ساله برای سفته هایی در نظر گرفته شده است که محل پرداخت در داخل کشور دارند. در صورتی که محل پرداخت در خارج از ایران باشد، دو سال مهلت برای طرح دعوا علیه ظهرنویس ها در نظر گرفته شده است(. طبق مواد ۲۸۶ و ۲۸۷ قانون تجارت میتواند اقامه دعوی کند).

در صورتی که دارنده سفته به تکالیف قانونی خود اقدام نکند، حق اقامه دعوی علیه پشت نویس،(ضامن پشت نویس) را ندارد و از امتیازات اسناد تجاری بهره مند نمی شود.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش نهم

تودیع سفته بدون تکمیل محتوای آن و بیان راههای وصول سفته(بخش اول)

تودیع سفته بدون تکمیل محتوای آن:

تودیع (سپردن یا دادن) سفته به دیگران ممکن است بدون تکمیل محتوای آن صورت گیرد مثلاً مبلغ در آن قید نمی شود، این موضوع از این جهت اتفاق می افتد که بر روی سفته مبلغی چاپی و مشخص درج گردیده است و از این جهت افراد دیگر اقدام به درج مبلغ در هنگام صدور سفته نمی نمایند.

اما نکته ای که بایستی بیان نمود این است که درست است درج مبلغ چاپی مشخص در روی سفته بیانگر سقف تعهد سفته می باشد اما این بدان معنا نخواهد بود که امکان درج مبلغ بیشتر بر روی سفته وجود نخواهد داشت.
لذا دارنده سفته همواره این امکان را خواهد داشت تا با درج مبلغ بیشتر مشکلات و تعهداتی را برای صادرکننده سفته ایجاد نماید.

درنهایت بهتر است که خود صادرکننده اقدام به درج و پر کردن محتویات سند تجاری نماید، این درحالی است که پر کردن محتویات سند توسط خود دارنده نیز ممکن است مشکلاتی را از نظر قانونی برای وی بوجود آورد.

راه های وصول سفته:

برای وصول وجه سفته از ۲ طریق می توان اقدام کرد:

از طریق اجرای اسناد رسمی:

چون سفته از اسناد لازم الاجراست، در صورتی که دارنده به وظایف قانونی خود عمل کرده باشد، می تواند علیه صادرکننده، پشت نویس و ضامن به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت مراجعه و تقاضای توقیف اموال بلامعارض اشخاص فوق و وصول طلب خود را کند.

از طریق مراجع قضایی دادگستری:

دارنده سفته با تقدیم دادخواست حقوقی علیه یک یا تمام مسئولان سند تجاری اقامه دعوی می کند و در صورتی که به محکومیت قطعی صادرکننده منجر شود و اگر اموالی از محکوم تحصیل نشود، می تواند به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی تقاضای بازداشت شخص محکوم را کند.....(ماده مرتبط با این مورد را در قانون محکومیتهای مالی اضافه شود).

مراحل وصول سفته در دادگاه:

در خصوص وصول سفته لازم به ذکر است که مراحل زیر انجام میگیرد:

1)برای وصول وجه سفته ابتدا باید به اداره واخواست سفته مراجعه نمود و فرمی به اسم واخواست نامه را از همان اداره تهیه و جاهای خالی مندرج در آن را مطابق فرم نمونه موجود در اداره تکمیل نماییم . سپس ۲% ارزش سفته بابت هزینه واخواست باید تمبر زده شود . به عنوان مثال سفته ای که ۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال است باید ۲۰۰۰/۰۰۰ ریال تمبر زده شود و فیش واریزی بانک ، به اداره واخواست داده شود .

2) سفته در گوشه سمت چپ خود دارای عدد می باشد و قید شده سفته تا مبلغ فلان مقدار ریال می باشد و بالاترین وجه چاپ شده فعلاً ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال است بنابراین چنانچه کسی ۲/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ طلب داشته باشد باید ۴۰ برگ سفته را پر کند و همین باعث می شود هنگام واخواست سفته ، زمان تکمیل فرم را ۴ برابر کند حال هر چه قدر عدد بالاتر باشد تعداد سفته های مورد نیاز و زمان مورد نیاز برای تکمیل واخواست نامه بیشتر خواهد شد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش دهم

راههای وصول سفته (بخش دوم) و بیان چگونگی تعیین قیمت سفته

ادامه ی مراحل وصول سفته در دادگاه:

۳) برای تهیه سفته از جانب بدهکار هم مستلزم صرف هزینه گزاف می باشد زیرا هر چه قدر ارزش سفته بالاتر باشد میزان بیشتری برای خرید سفته باید پرداخت نمود . در حال حاضر هر یک میلیون تومان ارزش سفته مبلغ ۱۵ هزار تومان خریداری می شود .

۴) بعد از واخواست سفته بین ۴۰ روز تا دوماه وقت لازم است که سفته ها و واخواستنامه ها توسط اداره واخواست به صادر کننده آنها ( متعهد ) ابلاغ شود و نسخه ابلاغ شده آن عودت شود تا امکان مطالبه وجه از طریق دادخواست به محاکم حقوقی فراهم گردد .

۵) بعد از این مرحله می توان به دادگاه مراجعه و دادخواست مطالبه وجه داد که به میزان ارزش سفته که خواسته خواهان است مبلغ ۳% تمبر دادرسی باید ابطال شود لذا مثلاً برای ۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال سفته باید ۴۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال تمبر دادرسی ابطال نمود بنابراین ۲% بابت واخواست و ۳% تمبر دادرسی خودش رقمی گزاف خواهد بود . ( ۵% اصل وجه)

۶) دادرسی در دادگاه طبق روال امروزه بسیار کند و طولانی پیش می رود

نکته: واخواست نامه چاپی را می توان از دادگاه و یا حتی از بانک ها تهیه کرد.

در تنظیم واخواست نامه باید یک رونوشت کامل از موارد امضا شده در سفته، بنویسید و با استفاده از کاربن آن را در ۳نسخه مشابه تنظیم کنید. بعد از تهیه و چسباندن تمبر به واخواست خود، دادگاه دستور می دهد که این برگه توسط مامور اجرا به صادرکننده سفته ابلاغ شود. یادتان باشد که در مورد وصول مبلغ سفته، هیچ نوشته ای از نظر اعتبار و قدرت اجرایی، جایگزین واخواست نامه نمی شود.

نحوه ی تعیین قیمت سفته:

قیمت سفته توسط مجلس تعیین و تصویب میشود. قیمت سفته تا سال ۹۴ به ازای هر یک میلیون تومان سفته، 3 هزار تومان بوده است، ولی با مصوبه مجلس از سال ۹۵ به بعد به ازای هر یک میلیون تومان سفته، ۵۰۰ تومان است. پایین آمدن قیمت سفته، باعث شد تا چاپ کردن سفته دیگر مقرون به صرفه نباشد. از این رو سفته های با قیمت پایین، کمتر از گذشته چاپ میشوند و بیشترِ سفته های در دسترس، معمولا سفته های با نرخ بالا هستند.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش یازدهم

آیا میدانید سفته از کجا خریداری میشود؟

سفته از کجا خریداری می شود؟

سفته را می شود از هر جایی تهیه کرد، از دست فروش های توی بازار گرفته تا بعضی از دکه های روزنامه فروشی اما مطمئن ترین محل برای تهیه این سند، شعبه های بانک ملی است. اگر سفته را از جای نامعتبر بخرید ممکن است مبلغی بیشتر از آنچه مصوب است از شما بگیرند. حتی ممکن است در مقابل مبلغ بیشتر به شما یکسری سفته جعلی بدهند که دردسرهای زیادی بعدها برای شما داشته باشد. بهای مصوب برای سفته عبارت است از 3 هزارم مبلغ اسمی سند؛ یعنی آنچه روی سند چاپ شده است؛ مثلا برای سفته یک میلیون ریالی، سه هزار ریال باید پول بدهید.

به نقل از بانک ملی ایران، سفته های جدید از تاریخ ۱۱ تیرماه ۹۸ از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در شعب بانکی توزیع شدند. این سفتهها توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه شده و بانک ملی ایران بهعنوان بانک عامل، عرضه آنها به موازات سفته های قبلی در شعب بانک ملی آغاز شده است.

سفته های جدید نسبت به نمونه قبلی از نظر ظاهری با تغییراتی همراه بوده است.

با وجود عرضه سفته های جدید ، سفته های قدیمی همچنان دارای اعتبار هستند و متقاضیان سفته میتوانند از آنها نیز در داد و ستدها و معاملات خود استفاده کنند.

عمده ترین آفت سفته به جعل احتمالی آن معطوف میشود.(جعل سفته):

عمده ترین آفت سفته، به بحث جعل آن باز می گردد که با رعایت موارد و نکاتی می توان، ضریب سوء استفاده و جعل آن را کاهش داد.
قید شماره سند سفته در قراردادهای تنظیمی، تهیه رونوشت یا کپی از سفته، وجود شاهد و مطلع در هنگام تنظیم اوراق مذکور، اجتناب و پرهیز از ایجاد خط خوردگی در هنگام تنظیم و قید تاریخ سر رسید از نمونه مولفه ها و مواردی است که لحاظ کردن آن می تواند احتمال بروز سوء استفاده را به حداقل ممكن كاهش دهد.
بسته شدن اطراف مرقومات و نوشته ها و محدود ساختن فضای خالی آن و به حداقل رساندن فاصله میان امضاء و موارد نوشته شده از دیگر تدابیر و تمهیداتی به شمار می رود که می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و سوء استفاده ای احتمالی در ارتباط با سفته جلوگیری نماید.

نکته:

چک و سفته دو سند تجاری هستند که در روابط تجاری و شغلی مردم نقش مهمی دارد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش دوازدهم

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته(بخش اول)

چک ؛جانشین سفته:

سفته یک سند است که فردی آن را امضا می کند و طی آن پرداخت مبلغی پول را در مقابل دیگری، در زمانی معین، به عهده می گیرد. از این جنبه سفته همان وظیفه عرفی چک را به عهده دارد اما به مرور زمان در معاملات چک جای هر سند دیگری را گرفت؛ چراکه برای تعهد پرداخت پول در آینده نیاز به وجود ضمانتی برای اجرای تعهد است و چک به دلیل اینکه جنبه کیفری دارد این ضمانت را خود به خود و طبق قانون همراه دارد. جنبه کیفری یعنی صدور چک بلامحل به خودی خود جرم است، بدون اینکه جنبه مسئولیت مدنی و بدهکاری به غیر را در نظر بگیریم.

برای داشتن چک نیاز به مقدماتی است؛ شما باید در بانک حساب جاری داشته باشید تا بتوانید به نام خود چک صادر کنید. برای باز کردن حساب جاری هم نیاز است به بانک ثابت کنید که منبع مالی مستمر دارید و می توانید پول های تعهد شده را از آن منبع تامین کنید. در صورتی که سفته را می توانید خیلی راحت و با پرداخت مبلغ معینی بخرید.

مهم ترین تفاوتهای میان چک و سفته:(بخش اول)

۱ چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است. به این معنا که صدور چک بلامحل در شرایطی جرم است ولی عدم پرداخت سفته در سرسید مطلقاً جرم نیست. البته طرح دعوای سفته در دادگاه حقوقی در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده سفته می شود ولی این حکم جلب و بازداشت بدهکار، سوء پیشینه کیفری برای او محسوب نمی شود و آثار حکم کیفری چک را ندارد.

۲ چک بدون اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک (واخواست) و بدون برگشت زدن، قابل طرح دعوا و مطالبه در دادگاه نیست. یعنی با چک خالی نمی توان طرح دعوا کرد و حتماً باید گواهی عدم پرداخت چک هم ضمیمه دادخواست باشد ولی سفته بدون واخواست کردن آن نیز در دادگاه قابل مطالبه است.

۳ صدور گواهی عدم پرداخت چک در حکم واخواست چک است و رایگان انجام می شود. یعنی بانک برای صدور گواهی عدم پرداخت چک هزینه ای نمی گیرد ولی واخواست سفته (اعتراض عدم پرداخت سفته)تقریبا هزینه زیاد دارد و ۲ درصد مبلغ سفته را باید بابت واخواست سفته بپردازید.

۴ گرفتن دسته چک از بانک هزینه ای ندارد و مالیات قابل توجه ای به آن تعلق نمی گیرد ولی گرفتن سفته خصوصاً مبالغ بالا و تعداد زیاد، هزینه دارد و بر اساس مبلغ چاپ شده در سفته مالیات اخذ می شود.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش سیزدهم

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته (بخش دوم)

مهم ترین تفاوتهای میان چک و سفته (بخش دوم):

۵ با استناد به چک و گواهی عدم پرداخت آن می توانید بدون واریز خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، اموال بدهکار را توقیف کنید ولی در مورد سفته حتماً باید آن را واخواست کنید تا بتوانید از این مزیت استفاده نمایید.

۶ امضای چک قابل انکار نیست ولی امضای سفته قابل انکار است. به این توضیح که صادر کننده چک نمی تواند بگوید که امضای روی چک امضای من نیست و یا حداقل باید برای انکار خود دلیل موجه بیاورد و عدم انتساب امضای چک به خود را با شکایت کیفری سرقت و جعل و یا مفقودی و جعل و یا خیانت در امانت و جعل اثبات نماید. اما صادر کننده سفته می تواند بگوید امضای من نیست و هیچ دلیلی هم بر انکار خود لازم نیست ارائه نماید.

۷ اگر چک را مدیر عامل شرکت یا نماینده صاحب حساب امضاء کند، طبق ماده ۱۹ قانون صدور چک، خود مدیر عامل و نماینده با صاحب حساب چک متضامناً مسئول پرداخت وجه چک هستند ولی اگر مدیر عامل شرکت سفته را امضاء کند، خودش مسئول نیست و فقط شرکت مسئول پرداخت وجه سفته است. چون در مورد چک قانون خاص داریم.

۸ صدور چک در وجه خود صادر کننده ممکن است ولی صدور سفته در وجه خود صادر کننده صحیح نیست.

۹ گرفتن دسته چک محدودیت قانونی و تشریفات دارد ولی تهیه سفته بدون محدودیت و آسان است.

۱۰ درج مبلغ در سفته اصولاً محدود به مبلغ چاپ شده در سفته است ولی درج مبلغ در چک نامحدود است.

۱۱ خسارت تاخیر تادیه در چک به دلیل مصوبه خاص مجمع تشخیص مصلحت نظام، یقیناً و حتماً از تاریخ سررسید چک محاسبه می شود ولی در سفته ممکن است تحت شرایطی از تاریخ مطالبه و یا طرح دعوا و یا طبق ماده ۳۰۴ و ۳۰۹ قانون تجارت، از تاریخ واخواست سفته محاسبه شود.

۱۲ مهلت واخواست در چک جهت استفاده از مزایای تجاری آن، ظرف ۱۵ روز از تاریخ سررسید است ولی در مورد سفته، ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید است.

۱۳ شناسایی هویت و آدرس و تلفن صادر کننده چک آسان تر از صادر کننده سفته است.

۱۴ امضای ظهر (پشت) چک به معنای ظهر نویسی ولی امضای ظهر سفته معمولاً به معنای ضمانت تلقی می شود.

۱۵ چک در زمان صدور و یا سررسید باید دارای محل در بانک محال علیه باشد ولی محل در مورد سفته مصداق و معنا ندارد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش چهاردهم

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته(بخش سوم)

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته (بخش سوم):

۱۶ در رویه فعلی اگر در دادگاه اثبات شود تاریخ مندرج در روی چک، تاریخ صدور نیست و تاریخ صدور واقعی چک هم مشخص نگردد، اشکالی برای چک ایجاد نمی شود ولی اگر تاریخ صدور سفته مشخص نباشد، سفته محسوب نمی شود و حکم رسید در کاغذ عادی را دارد و می توان به این امر در دادگاه ایراد نمود و مثلاً توقیف اموال بدهکار بدون پرداخت خسارت احتمالی را آزاد کرد.

۱۷ صادرکننده چک می تواند در مورد گم شدن و مفقودی چک خود شکایت کند ولی شکایت مفقودی و گم شدن سفته توسط صادرکننده سفته متصور نیست و در قانون پیش بینی نشده است.

۱۸ وجود اصل چک در تصرف صادرکننده، اماره قانونی پرداخت وجه چک است ولی وجود اصل سفته در تصرف صادرکننده، اماره قضایی پرداخت وجه سفته است.

به همین خاطر اگر بعد از صدور حکم قطعی محکومیت و تشکیل پرونده اجرایی، صادرکننده چک اصل لاشه ی چک ها را به دادگاه ارائه دهد، پرونده اجرایی چک مختومه می شود ولی اگر صادرکننده سفته اصل لاشه ی سفته ها را به دادگاه ارائه نماید، پرونده اجرایی سفته مختومه نمی شود چرا که قاضی با اماره قضایی نمی تواند پرونده اجرایی را مختومه نماید.

۱۹ حکم کیفری منع از اصدار اسناد تجارتی شامل چک و سفته می شود ولی در مورد چک مستلزم ابطال برگه های چک است و در مورد سفته ابطال برگه های سفته پیش بینی نشده است. فلذا این نگرانی در مورد چک وجود دارد که چک های سفید موجود در دست صادرکننده به موجب حکم کیفری باطل شده باشد.

۲۰ آدرس مکان واخواست چک (بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت) برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت محلی می کند در حالی که آدرس مکان واخواست سفته برای دادگاه آن مکان ایجاد صلاحیت نمی کند.

مثلاً اگر چک را در بانک خیابان بهشت تهران برگشت بزنید، در دادگاه مربوط به منطقه ۱۱ تهران می توانید طرح دعوا کنید ولی واخواست سفته در خیابان بهشت (ساختمان روزنامه رسمی) موجب ایجاد صلاحیت برای دادگاه منطقه ۱۱ تهران نمی شود.

۲۱ چک وسیله پرداخت است به همین خاطر ممکن است شما با کشیدن چک به کسی پول قرض دهید ولی سفته وسیله پرداخت نیست به همین خاطر با سفته نمی توان به کسی پول قرض داد. یقیناً صادر کننده سفته قرض گیرنده است ولی ممکن است صادر کننده چک قرض دهنده باشد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش پانزدهم

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته(بخش چهارم)

مهم ترین تفاوتهای چک و سفته (بخش چهارم):

۲۲ جدایی رابطه بین سفته و قرارداد بیشتر از جدایی رابطه چک و قرارداد قابل تصور است. به این معنی که وقتی بعد از قرارداد بابت ثمن از خریدار چک بگیرید و چک برگشت خورد، حق فسخ مذکور در قرارداد که در خصوص عدم پرداخت هر یک از اقساط ثمن توافق شده است، زایل نمیشود چون چک فقط یک وسیله پرداخت است. ولی اگر سفته بگیرید، احتمال بیشتری دارد که حق فسخ زایل گردد. چرا که رابطه شما با خریدار منحصر و متمرکز به خود برگ سفته می شود

۲۳ چک سند عادی لازم الاجراء است و علاوه بر دادگاه حقوقی و دادگاه کیفری، از طریق اداره اجرای اسناد اداره ثبت نیز قابل مطالبه است ولی سفته فقط از طریق دادگاه حقوقی قابل مطالبه و طرح دعوا است.

۲۴ انتقال و فروش اموال صادر کننده سفته (بدهکار) بعد از تاریخ سررسید سفته، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین نیست ولی انتقال و فروش اموال صادر کننده چک (بدهکار) بعد از تاریخ سر رسید چک، موجب تحقق جرم فرار از ادای دین است. (البته این تفاوت در قانون سابق نحوه اجرای محکومیت های مالی مصداق داشت).

۲۵ در قانون تجارت در مورد چک فقط امضای چک پیش بینی شده است ولی در مورد سفته، امضاء یا مهر.

۲۶ امتناع طلبکار از پذیرفتن طلب در مورد چک معنی ندارد چون رفتن یا نرفتن به بانک در اختیار دارنده چک است ولی در مورد سفته ممکن است طلبکار عمداً از پذیرش دریافت وجه نقدی سفته و استرداد سفته به صادرکننده خودداری نماید که در این صورت بدهکار باید مراجعه خود به طلبکار و امتناع طلبکار را اثبات نماید.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش شانزدهم

مهم ترین تفاوتهای سفته و برات و بیان قواعد مشترک میان آنها

مهم ترین تفاوتهای میان سفته و برات:

در برات حداقل نام سه نفر باید ذکر شود و در آن دهنده ی برات و گیرنده ی وجه و براتگیر باید معلوم شود اما در سفته قید دو نفر (تعهد و متعهدله) کافی است و به این علت تشریفاتی که در برات برای رساندن به رویت براتگیر و قبولی او مقرر است در سفته وجود ندارد.
در برات وجود محل، اهمیت ویژه ای دارد و به علت شرحی که گذشت هرزمان گیرنده ی برات در موقع خود، مطالبه یا اعتراض نماید آثاری بر آن مقرر است ولی در سفته چون متعهد و دهنده ی قبض یک نفر است وجود محل اهمیتی نخواهد داشت.
معاملات برواتی را قانون جزء معاملات تجارتی می داند حتی اگر بین غیرتاجر باشد اما سفته اگر بین غیرتاجر بوده و برای عمل تجارتی نباشد، هر چند از حیث ضمانت و ظهرنویسی و وصول مانند برات است ولی ذاتاً عمل تجارتی نیست.

قواعد مشترک میان سفته و برات در قانون تجارت:

همه مقررات در مورد بروات تجارتی در مورد سفته نیز باید رعایت شود بجز قوانینی که مختص برات است و در سفته صدق نمی کند که اصول آن عبارتند از:

1.سفته مانند برات ممکن است به وعده یک یا چند روز و یک یا چند ماه باشد و احکام راجع به موعد برات در سفته نیز جاری است.

2.سفته مثل برات مورد انتقال واقع می شود و انتقال به وسیله ی ظهرنویسی به عمل می آید.

3.ظهرنویس ها یا نویسنده (متعهد) در مقابل دارنده ی آن مانند برات مسئولیت تضامنی دارند.

4.در مورد ورشکستگی احکام راجع به بروات در مورد سفته هم رعایت می شود

5.در قسمت مربوط به پرداخت آنچه که مختص برات نباشد در مورد سفته نیز باید رعایت شود.

6.تأدیه وجه سفته هم مانند وجه برات ممکن است به واسطه شخص ثالث باشد در این صورت رعایت مواد مربوط به برات لازم است.

7.حقوق و وظایف دارنده سفته (جز آنچه که مخصوص برات است) مانند برات می باشد.

8.در مورد عدم تأدیه وجه سفته هم مانند برات مبادرت به اعتراض می شود.

9.قوانین خارجی که در برات ذکر شد، در سفته هم باید رعایت شود.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش هفدهم

اعسار و تقسیط سفته

اعسار و تقسیط سفته:

ماده یک قانون اعسار ،معسر را اینگونه تعریف نموده است:

معسر کسی می باشد که به واسطه عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود قادر به تادیه مخارج محاکمه یا دیون خود نباشد. این ماده دو نوع معسر را مورد بررسی قرار داده است یکی کسی که توان پرداخت هزینه دادرسی را ندارد و دیگری کسی است که توان پرداخت دیون و بدهی های خود را ندارد.یا به عبارتی قانون اعسار صرفاً در مورد اشخاص حقیقی قابلیت استناد را دارد و در مورد اشخاص حقوقی بایستی به مقررات قانون وتجارت در مورد اعلام ورشکستگی مراجعه نمود.

در حال حاضر کسانی که توان پرداخت هزینه دادرسی را ندارند به استناد مواد ۵۰۵ و ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی و سایر مواد می توانند تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را بنمایندو کسانی که توان پرداخت محکوم به را ندارند می توانند به استناد ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ۱۳۷۷ و قانون اعسار مصوب1313 تقاضای اعسار و تقسیط محکوم به را بنماید .

به موجب بند ۸ ماده ۲ قانون تجارت معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد ذاتاً تجاری می باشد. یعنی مدیون وجه برات به موجب قانون تجارت تاجر محسوب می شود اعم از اینکه شخص حقیقی یا حقوقی باشد.و چنین شخصی بموجب ماده ۵۱۲ ق.آ.د.م ماده ۳۳ قانون اعسار ماده ۴۱۳ به بعد قانون تجارت صرفاً می تواند اعلام ورشکستگی نماید.
اما در خصوص دو سند دیگر یعنی سفته و چک هر چند که مواد ۳۰۹ و ۳۱۴ ق.ت بیان نکرده است مقررات برات در مورد آنها جاری است. اما این دو سند ذاتاً تجاری محسوب نمی شوند و مدیونین آنها هم تاجر محسوب نمی شوند. مگر اینکه در معاملات تجاری بین تجار استفاده گردند.

در صورتی که مدیون چک و سفته تاجر باشد فقط می تواند اعلام ورشکستگی نماید. و در صورتی که مدیون این دو سند غیر تاجر باشد می تواند بموجب قانون دادخواست اعسار و تقسیط محکوم به تقدیم نماید.

البته عده ای اعتقاد دارند که به استناد ماده ۲۶۹ ق.ت دادگاه نمی تواند اعسار مدیون سفته را ماده ۲۶۹ ق.ت به این نحو است که: محاکم نمی توانند بدون رضایت صاحب برات برای تادیه وجه برات مهلتی بدهند. از طرفی ماده ۲۷۷ ق.م دقیقاً برعکس این ماده می باشد:

به این نحو که بیان نموده که: حاکم می تواند نظر به وضعیت مدیون مهلت عادله یا قرار اقساط دهد. آنهایی که مخالف با تقسیط هستند استناد آنها به مواد ۳۰۹ و ۳۱۴ و ۲۶۹ ق.ت می باشد و عده ای که موافق با تقسیط محکوم به اسنادی چون چک و سفته می باشند استدلالشان یکی ماده ۲۷۷ ق. م و دیگری عمومات قانون اعسار و قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی می باشد که به هر مدیون و محکوم علیهی اجازه تقاضای اعسار از پرداخت محکوم به را داده است.

استدلال دیگر این است که دادگاه در حین رسیدگی به اصل دعوی چک و سفته نمی تواند قرار اقساط بدون رضایت طلبکار بدهد. ولی بعد از صدور حکم و تقاضایی اعسار موضوع متفاوت بوده و دعوی مطرح شده دیگر باید رسیدگی و مطابق با قانون حکم صادر شود. به این نحو که اگر این دو سند بوسیله تاجر صادر شده است یا به عبارتی مدیون آنها تاجر باشد دعوی اعسار قابل پذیرش نیست و در صورتی که مدیون این دو تاجر نباشد این تکلیف دادگاه است که به اعسار رسیدگی نماید.

در نتیجه برات چون ذاتاً تجاری است مدیون آن نمی تواند تقاضای اعسار نماید و بعلت تاجر محسوب شدن باید اعلام ورشکستگی کند و در خصوص دو سند دیگر در صورتی که احراز شود مدیون تاجر نیست دعوی اعسار و تقسیط قابل طرح و پذیرش می باشد.

هر آنچه در رابطه با سفته لازم است بدانید-بخش هجدهم

ایا مبلغ سفته قسط بندی میشود؟

پاسخ این سوال بله است .در صورتی که بدهکار توانایی پرداخت نداشته باشد و مال و اموالی هم برای توقیف نداشته باشد دادخواست اعسار می دهد در صورت پذیرفته شدن از سوی دادگاه به صورت اقساط می تواند پرداخت کند اگر اقساط پرداخت نکند می تواند دارنده سفته برای جلب وی اقدام کند.

امید است که مطالب فوق الذکر کمکی به ارتقا اطلاعات شما عزیزان درخصوص سفته ،اعتبار سفته ،قانون جدید سفته ،مدت زمان حکم جلب سفته ،مجازات عدم پرداخت سفته و ... نموده باشد.

موارد مهمی درباره سفته ٬ سفته چیست ٬ قانون جدید سفته

این مقاله همراه با فایل صوتی منتشر شده است

مفهوم سفته :

آشنایی با قوانین حقوقی سفته:

کاربرد سفته از نظر تاریخی: