قانون چک سفید امضا ، مطالبه وجه چک سفید امضا ، سو‌ء استفاده از سفید امضا

نمونه ها و مصادیق دیگری از چک سفید امضا

در صورتیکه به هر دلیلی برای ضمانت کاری مجبور به صدور چک سفید امضا شدید حتما داخل آن به ضمانتی بودن چک اشاره کنید که شخص دریافت کننده نتواند از آن سوء استفاده کند چون چک ضمانتی جنبه حقوقی داشته و صادر کننده میتواند با بیان دلایل قانونی از نقد کردن آن تبرئه شود.
3.چک برای جبران خسارت در بعضی از معاملات در صورت شرط گذاشتن طرفین به دادن چک سفید امضا:

گاهی چک سفید امضا برای جبران خسارت یک قرارداد مبادله میشود مثلا اگر در اجرای قرارداد تاخیر شود ، قرارداد به شیوه ای که توافق شده اجرا نشود و در کل عدم اجرا یا اجرای صحیح قرارداد به ذینفعان خسارت وارد کند شخص برای جلوگیری از این امر طلب چک سفید می نماید.
4.در نزول و ربا چک سفید امضا ابزار معامله است: گاهی افراد برای معاملات غیر شرعی خود مثل نزول و ربا درخواست چک سفید می کنند و شخص صادر کننده از روی اجبار این چک را به رباخوار یا نزول دهنده می دهد که بعد ها می تواند مشکلات قضایی بسیای را برایش ایجاد کند هم در مورد دادن چک سفید امضا که مشکلات خود را دارد و هم در مورد جرم ربا و نزول.

.چک سفید امضا در تجارت های غیر قانونی: چک سفید امضا معمولا در معاملات غیر قانونی مثل پول شویی، قاچاق مواد مخدر یا دارو و قاچاق هر چیز دیگری که پیگرد قانونی خواهد داشت مورد استفاده قرار می گیرد.

6.به امانت گذاشتن چک سفید امضا

مورد دیگری که گاهی پیش می آید این است که فرد چک سفید امضایی را به کسی امانت می دهد؛ به عبارتی چک را امضا می کند، اما بین خودشان توافق شده است که این چک نقد یا خرج نشود. اما شخصی که چک به امانت دست اوست سر قولش نمانده و آن را خرج می کند یا آن را به اجرا می گذارد.

قانونگذار در صورت بروز این مشکل راهکاری قانونی پیش بینی کرده است.

در صورت بروز این مشکل ،صادر کننده باید جلوی چک را بگیرد و در دادگاه های حقوقی دادخواست استرداد چک را مطرح کند. در این دادخواست وی باید ذکر کند که اصلا بدهکار نبوده است و چک به امانت دست آن شخص بوده و برای اثبات این گفته باید مدرکی را نیز ارائه کند. یا در دادگاه کیفری با عناوینی، چون خیانت در امانت و سوءاستفاده از سفید امضا از شخص شکایت کند.

چطوری جلوی سواستفاده ازچک سفید امضا را بگیریم ؟ و نحوه برخورد بانک چگونه است؟

مشکل بزرگی که در این زمینه وجود دارد این است که صادر کننده ی چک سفید امضا ،برای اثبات این ادعا نیاز به ادله محکم اثبات دارد، اما در صورتی که رسیدی نداشته باشد که نشان دهد این چک برای تضمین انجام کار یا به عنوان امانت داده داده است و امانت بودن آن ثابت نشود، بانک با توجه به این که چک دیگر مشکلی نخواهد داشت وجه آن را نقد می کند.

نکات:

1.اگر مندرجات ورقه چک تکمیل شده و تنها تاریخ صدور نوشته نشده باشد، نمی توان آن را چک سفید امضاء دانست بلکه باید چک را بدون تاریخ به حساب آورد، همانگونه که قانونگذار در ماده 12 قانون صدور چک مصوب سال1355 این نوع چک را از چک سفید امضاء تفکیک کرده و در بند جداگانه ای ذکر کرده بود.

2.اینکه مندرجات برگه چک کامل باشد و تنها نام ذینفع در آن قید نشدهباشد. در این مورد هر چند بعضی معتقدند چنین چکی را باید سفید امضاء به حساب آورد لیکن این عقیده صحیح بنظر نمی رسد و باید آن چک را در وجه حامل تلقی نمود.زیرا مطابق با ماده 312 قانون تجارت ،چک ممکن است در وجه شخص معین یا به حواله کرد شخص معین و یا در وجه حامل باشد. بنابراین زمانی که چکی با رعایت سایر شرایط قانونی صادر شده باشد و تنها نام ذینفع آن مشخص نباشد چون در وجه شخص معین یا به حواله کرد شخص معین محسوب نمی شود می تواند عنوان در وجه حامل بر آن صادق باشد مگر اینکه ذینفع ازاختیاری که قانونا و عرفا بدست آورده است نام شخص معینی را به عنوان ذینفع در آن قید نماید.همچنین اداره حقوقی دادگستری طی نظریه شماره ۱۷۹۷/۷ مورخ ۱۰/۴/۷۱ در پاسخ به این سوال که آیا در چکهای که فقط نام خانوادگی ذینفع در آن نوشته شده، قابل پرداخت به آنها می باشد یا خیر؟ و آیا چکهای مزبور به صرف امضاء در ظهر آن به اشخاص ثالث قابل انتقال و پرداخت خواهد بود یا نه؟

2 چنین اظهار نظر نموده است: اینکه صادر کننده چک حتما مکلف باشد که نام و نام خانوادگی کسی را که وجه چک در حق او صادر شده قید کند الزام قانونی ندارد بلکه برعهده بانک است که هنگام پرداخت مشخصات دارنده را قید نماید و اصل هم بر این است که همان دارنده، مالک چک است مگر آنکه خلافش ثابت شود . همچنین ،مطابق ماده ۵ قانون متحدالشکل ژنو، چک بدون ذکر نام ذینفع، در وجه حامل تلقی می شود.

1.

عملکرد بانک در مواجهه با چک سفید امضا:

اگر چک سفید امضا توسط دارنده تکمیل شده و فاقد هر گونه ایراد و خط خوردگی باشد بانک موظف است چک را برای دارنده نقد کند و اجازه دخالت در روابط دارنده چک و صادر کننده آن را ندارد مگر انکه حساب صادر کننده چک خالی باشد یا صادر کننده جلوی حسابش را بسته باشد و یا دستور قضایی برای عدم پرداخت چک وجود داشته باشد.

توجه: در صورت دریافت یا صدور چک سفید امضا ، شخصی که چک سفید را دریافت می کند در صورتیکه لازم شد چک را نقد کند فقط باید مبلغ توافق شده را در چک بنویسد در غیر این صورت صادر کننده چک حق دارد از وی شکایت کند و اینکه صادر کننده و دریافت کننده چک سفید امضا باید اسناد و مدارک کافی برای اثبات ادعای خود در خصوص چک سفید را داشته باشند.

از چک سفید امضات مراقبت کن!

نکته قابل ذکر در صورت صدور چک سفید امضا این است که صادر کننده ی چک سفید امضا بهتر است برای پیش گیری از هر نوع سوءاستفاده ، از دریافت کننده رسید دریافت کرده و در رسید مذکور کاملا قید شود این چک به چه منظور و برای چه کاری صادر شده است.

نکته ی دیگری که باید به آن اشاره شود این است که طبق بند الف. ماده ۱۳ قانون صدور چک مصوب ۱۳۸۲ اگر برای معامله ای چک سفید امضا داده شود و این قضیه ثابت شود دیگر دارنده ی آن چک نمی تواند علیه صادرکننده چک شکایت کیفری کند و وجه را بگیرد و فقط می تواند با مراجعه به دادگاه های حقوقی حق خود را مطالبه کند .

سو استفاده از سفید امضا

همانطور که گفته شد ممکن است که افراد از در اختیار داشتن چک سفید امضا سو استفاده کنند که قانونگذار در اینگونه موارد مجازات برای آنها تعیین نموده است .

ارکان تشکیل دهنده جرم سواستفاده از سفید امضا

نحوة سوء استفاده ، ضرر و زیان و قصد مجرمانه ، عناصر تشکیل دهنده جرم مزبور را (با توجه به احراز شرط مقدم قانونی بودن رفتارمجرمانه ) تشکیل می دهند.

رفتار مجرمانه در جرم سواستفاده از سفید امضا

سوء استفاده از سفید امضاء عبارت است از نوشتن مطالبی در بالای امضاء، به نحوی که با آنچه طرفین توافق داشته اند هماهنگی نداشته و مشتمل بر تعهد یا ایفای تعهد یا هر رفتاری دیگری باشد که بتواند شخص یا دارایی امضاء کننده را به خطر اندازد.

مجازات جرم سوء استفاده از سفید امضا

سوءاستفاده از سفید امضا از جمله مصادیق جرم خیانت در امانت محسوب می شود.با انجام هر نوع رفتار خائنانه نسبت به سندی که به عنوان امانت نزد دیگری سپرده شده، جرم خیانت در امانت واقع می شود و به طور معمول، این خیانت از طرف کسی است که درعرف یا قانون، به عنوان امین شناخته می شود.

به موجب ماده ۶۷۳ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، هر کس از سفیدمهر یا سفیدامضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آورده، سوء استفاده کند، به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد. . نکته قابل توجه در ماده فوق، واژه سوءاستفاده است. بدین معنا که صرف نوشتن مطلب در برگه دارای سفیدامضا یا سفیدمهر، جرم نیست، بلکه این برگه باید مورد سو استفاده قرار گیرد.

به عنوان مثال، اگر زوجه کاغذی را سفیدامضا به همسرش بدهد تا به وکالت از سوی او معامله ای انجام دهد، ولی شوهر در برگه مزبور، ابراء ذمه خود از مهریه زوجه را قید کند یا مثلا بنویسد که تمام مهریه ام را دریافت کردم، تا زمانی که از این نوشته استفاده نشود، مشمول این ماده نخواهد بود.

به عبارت دیگر، برای بی اعتبار ساختن سند سفیدامضا، شاکی نه تنها باید سفیدامضا بودن را اثبات کند بلکه باید اثبات کند که از این سفیدامضا، سوءاستفاده شده است؛ یعنی امین و نایب شخص امضاکننده بر خلاف اختیار و مصلحت موکل دست به اقدامی فضولی زده و سند را مخالف مبنای آن تنظیم کرده باشد. معمولا برای اثبات ادعای سفیدامضا بودن نوشته یا سند، موضوع به کارشناس خط ارجاع داده می شود و شهادت شهود نیز ممکن است در راستای آن مورد لحاظ و استناد قرار گیرد.

دارنده چک سفیدامضا می تواند بر اساس قرارداد و توافقی که بین او و صادرکننده چک وجود دارد، نسبت به درج مبلغ و در صورت لزوم تکمیل دیگر مندرجات چک اقدام کند، این اقدام و اختیار دارنده در نوشتن مبلغ یا کامل کردن مندرجات را باید نوعی وکالت از طرف صادرکننده (موکل) به حساب آورد چرا که نوشتن مبلغ معین در چک (مورد وکالت) و حدود اختیار توسط دارنده (وکیل) ضمن مفاد قرارداد مشخص شده است و دارنده چک باید بر مبنای قرارداد فیمابین و اختیار مندرج در آن، به نوشتن مقدار مبلغ و مورد وکالت اقدام کند.

از چک سفید امضا سواستفاده کردی؟ مجازاتت میدونی چیه؟

بدیهی است در صورت تجاوز مشارالیه از حدود اختیار و مثلا نوشتن مبلغی بالاتر از آنچه مورد توافق طرفین بوده است، صادرکننده حق دارد علیه دارنده، اقامه دعوی کند یا در صورت عدم پرداخت و طرح دعوی از سوی دارنده، دفاع لازم را در دادگاه به عمل آورد.

از جمله نمونه ی دیگر سوءاستفاده از سفیدامضا می توان به قرارداد یا برگه تسویه حساب فی مابین کارگر و کارفرما اشاره کرد که ممکن است در این موارد، به صورت کامل یا جزیی، سفیدامضا در اختیار کارفرما قرار گیرد، هرگاه کارفرما از سفیدامضای مذکور برخلاف توافقی که با کارگر داشته است، سوءاستفاده کرده و مطالبی را برخلاف توافق و به ضرر کارگر در آن درج کند، در صورت تحقق سایر شرایط مذکور در ماده ۶۷۳ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 از جمله احراز رکن معنوی بزه، مطابق قانون، قابل مجازات خواهد بود.

کیفر جرم سو استفاده از سفید امضا

در اجرای ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی مرتکب جرم مزبور مستوجب حبس از یک تا سه سال حبس می باشد. با توجه به موقعیت مرتکب و میزان همکاری وی در کشف جرم و جلب رضایت شاکی ، ممکن است بر حسب مورد کیفر جرم تغییر، و ممکن است مشمول کیفیات مخففه یا برعکس ، کیفیات مشدده باشد. به علاوه اعمال مجازات های تنبیهی و تکمیلی نیز امکان پذیر است.

سواستفاده از سفید امضا توسط چه کسانی انجام میگیرد؟

سوء استفاده از سفید امضا در واقع دارای دو جزء متفاوت است ، ممکن است کسی به درخواست دیگری بالای امضاء، مطلبی به زیان صاحب امضاء بنویسد و شخص دیگری آن سفید امضاء را عالماً، عامداً مورد بهره برداری قرار دهد، در این صورت هر دو نفرمشمول جرم سوء استفاده از سفید امضاء هستند؛ اولی بخاطر نوشتن متقلبانه مطالبی زیان آور در بالای امضاء و دیگری ، با بکاربردن آن ورقه سفید امضاء به زیان دیگری مشمول جرم مزبور می شود.

حال ، اگر چنین اقداماتی توسط یک نفر انجام بگیرد، می توان استدلال کرد که همانند سرقت که ربودن و نگهداری مال مسروق توسط سارق یک جرم تلقی می شود، نویسندة مطالب بالای امضاء و سوء استفاده کننده از آن نیز مرتکب یک جرم شده است ، به طوری که عملیات مقدماتی ، لازمه تحقق جرم سوء استفاده از سفید امضاء یا سفید مهر تلقی می شود.

اغلب ، سوء استفاده از سفید امضاء به وسیله شخصی انجام میشود که سفید امضاء به او سپرده شده باشد. ولی گاهی ممکن است جرم ، توسط شخص ثالث هم ارتکاب شود. چنانچه شخص ثالث بدون علم و آگاهی کسی که سفید امضاء به او سپرده شده است ، از سفید امضاء سوء استفاده نموده باشد، عنوان رفتار مجرمانه وی جعل است و نه سوء استفاده از سفید امضاء.

حال چنانچه شخصی مطالب همراه با سوء استفاده را به دستور دیگری یا برحسب انشاء کسی که سفید امضاء به او سپرده شده نوشته باشد، امین مباشر جرم سوء استفاده از سفید امضاء تلقی می شود و شخص ثالث (غیر امین ) معاون جرم مزبور خواهد بود.

ناگفته هایی درباره چک سفید امضاء همراه با نمونه شکواییه lt