در این پست به بیان نکاتی در خصوص وقف مال مشاع از جمله اینکه متولی وقف، اختیار عمل مالک را ندارد و بیان ماده 597 قانون مدنی درخصوص مال مشاع موقوفی و ماده 576 قانون.مدنی در ارتباط با طرز اداره کردن اموال مشترک و بیان این مورد که «آیا تقاضای خلع ید در ملک مشاع امکانپذیر است ؟ » خواهیم پرداخت.
در عمل و در حین وقف، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. به این دلیل که متولی وقف، اختیار عمل مالک را ندارد و نمی تواند هر نوع توافقی را که خواست، انجام دهد.
از سوی دیگر، ممکن است کاربری مال به نحوی باشد که سایر شرکا با یکدیگر تعارض منافع پیدا کنند و به همین دلیل است که گاهی به دست آوردن اجماع، کار چندان ساده ای نیست و چه بسا سایر شرکا نیز ترغیب شوند که آنها هم سهم خود را وقف کنند.
بر اساس ماده 597 قانون مدنی، تقسیم ملک از وقف جایز است اما تقسیم مال موقوفه بین موقوف علیهم جایز نیست. این ماده بدین معناست که باید درخواست تقسیم داده شده و مالکیت مشاع از موقوفه احراز شود. به این ترتیب، علاوه بر این اینکه وقف به اهدافش خواهد رسید، سایر شرکا نیز می توانند به بهره برداری از اموال خود بپردازند.
در وقف همانند فروش، نیازی به رضایت سایر شرکا وجود ندارد، این در حالی است که در نحوه اداره و تصرف مال مشاع، حتی در قسمتی که وقف شده است، سایر شرکا سهیم هستند.
هر یک از تصرفات موقوف علیهم، همانند تصرف در اموال غیر موقوفه بوده زیرا افراز نشده است و شرکا در ذره ذره مال شریک هستند و به همین دلیل اداره آن نیاز به اجماع همه شرکا دارد.
طبق 576 قانون مدنی، طرز اداره کردن موال مشترک تابع شرایط مقرره بین شرکا خواهد بود، به عنوان مثال، شرکا می توانند برای اداره مال، مدیری انتخاب کنند اما این احتمال وجود دارد که چون مال برای اهداف خاصی اختصاص پیدا کرده است، توافقات آزاد امکان پذیر نیست و سایرین باید گذشت کرده یا تسلیم اهداف واقف شوند. زیرا متولی نیز نمی تواند از اهداف موقوفه دست بردارد.
در چنین شرایطی، هیچ کدام از شرکا نمی توانند تصرفاتی داشته باشند زیرا باید اجماع وجود داشته باشد.
در ابتدا لازم است به بیان مفهوم خلع ید بپردازیم.
دعوای خلع ید یکی از رایج ترین دعاوی در دادگاه ها به شمار می رود. این دعوا به منظور برطرف کردن تصرف غاصبانه شخصی است که بدون اخذ اجازه از صاحب مال، بر ملکی مسلط شده است. به طور کلی دعوای خلع ید به دو علت اقامه می شود. شخص غاصب از همان ابتدای کار بدون کسب اجازه از مالک، ملکی را به تصرف خود در آورد. شخص غاصب در ابتدا به منظور تصرف ملک از مالک آن اجازه بگیرد، اما در نهایت بدون رضایت مالک به این تصرف ادامه دهد.
به عبارت دیگر خلع ید عنوان دعوایی است که مالک یک مال غیرمنقول مانند خانه، مغازه یا زمین، علیه متصرف غیرقانونی مال خود اقامه می کند و از دادگاه می خواهد که به روند تصرف غیرمجاز متصرف پایان بخشیده و ملک او را از تصرف او خارج کرده و تحویل او بدهد.
نظرات کاربران