حق حبس زوجه در نکاح - بخش سوم بیان قلمرو حق حبس و سایر شرایط اعمال و اسقاط حق حبس - همراه با فایل صوتی

در این پست به بیان قلمرو حق حبس سایر شرایط اعمال و اسقاط حق حبس و همچنین قلمرو حق حبس خواهیم پرداخت.


حق حبس زوجه در نکاح - بخش سوم بیان قلمرو حق حبس و سایر شرایط اعمال و اسقاط حق حبس - همراه با فایل صوتی

در پست قبل به بیان این موضوع پرداختیم که اعمال و اسقاط حق حبس دارای شرایطی است از جمله اینکه :1.مهریه باید حال یا عند المطالبه باشد. برابر ماده 1083 قانون مدنی مهرمی‌تواند كلا یا جزئا حال یا به وعده باشد.2.اگر مهر مدت دار باشد زوجه زمانی حق خواهد داشت مهر خود را مطالبه کند كه زمان آن فرا رسیده باشد که در این وضعیت زوج نیز می تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس خود استناد كند 3.زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نكرده باشد. برابر ماده 1086 قانون مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه ، با میل خود ، از زوج تمكین خاص کند، حق حبس وی ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمكین و سایر وظایف زناشویی ندارد.

بر خلاف حکم قانونگذار در ماده 1086 قانون مدنی، نظر برخی فقها از جمله شیخ طوسی، در این زمینه متفاوت است و اعتقاد دارند که تمکین، حقی مستمر است و با یک بار تمکین، حق حبس زوجه ساقط نمی شود.

  1. عدم توانایی شوهر در پرداخت مهریه یا اعسار و فقر او تأثیری بر حق حبس نمی گذارد. البته اعسار شوهر امکان مطالبهٔ مهر را از بین می برد ولی منافاتی با اجرای حق حبس ندارد، هرچند ابن ادریس حلی از فقهای شیعه معتقد بوده که در صورت اعسار شوهر حق حبس زن هم از بین می رود.
  2. یکی از راه های از بین بردن حق حبس این است که سقوط حق حبس به صورت شرط ضمن عقد دراید.
  3. برخی از فقها و حقوق دانان معتقدند اگر زن پیش از ازدواج می دانسته که شوهر توانایی پرداخت مهریه ندارد، حق حبس او نیز از میان می رود. در این زمینه به قاعدهٔ اقدام استناد شده که بر اساس آن هرکس به ضرر خود اقدامی کند، در مورد این عمل کسی در مقابل او مسؤولیت مدنی ندارد . بر اساس همین مطلب بوده که برخی سردفتران در نکاح نامه می نویسند: مهریه بر ذمه است که می بایست عندالقدره و الاستطاعه پرداخت شود.
  4. پرداخت بخشی از مهریه حق حبس را از بین نمی برد. دررای وحدت رویه شمارهٔ ۷۰۸ دیوان عالی کشور در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۷ اعلام شد که تقسیط مهریه به دلیل عسر و حرج شوهر حق حبس زن را تا دریافت تمام مبلغ مهریه از بین نمی برد.

حق حبس زوجه در نکاح - بخش سوم بیان قلمرو حق حبس و سایر شرایط اعمال و اسقاط حق حبس - همراه با فایل صوتی


زوجه تا دریافت کل مهریه مکلف به تمكین خاص و ایفاء وظایف زناشویی نیست.در صورت تقسیط مهریه حق حبس زوجه تا اتمام پرداخت اقساط باقی می ماند.

اعمال حق حبس مسقط حق نفقه زوجه نیست.

قلمرو حق حبس:

حق حبس در نوشته های فقهی فقط به آمیزش جنسی یا تمکین خاص اشاره دارد. به این معنا که زن می تواند از نزدیکی با شوهر خودداری کند ولی از تکالیف دیگر زن مانند سکونت در خانهٔ شوهر و مانند این ها که به تمکین عام معروف است، صحبتی نشده است. تمکین به دو نوع خاص و عام تقسیم می شود تمکین عام به معنای لزوم اطاعت زوجه از زوج در همه مواردی است که قانون آنها را موکول به اجازه زوج دانسته و تمکین خاص نیز به تمتع جنسی مربوط می شود.

اما قانون مدنی ایران از عبارت وظایفی که در مقابل شوهر دارد استفاده کرده که ظاهراً به تمامی انواع تمکین و تکالیف زن اشاره دارد. قانون کشور ما در خصوص اینکه منظور از تمکین در ماده 1085 قانون مدنی، کدام یک از انواع تمکین بوده، ساکت است.




نظرات کاربران


رضا -  05 اسفند 1398
سلام من در زمان عقد به سر میبرم و خانومم درخواست حق حبس کرده و باکره هم میباشد ولی در دادگاه خودش اعلام کرد رابطه زناشویی از پشت داشتیم و خودم با رضایت کامل انجام میدادم و از رابطه از جلو امتناع میکردم ایا من میتونم حق حبسش را از بین ببرم

تیم محتوای احقاق -  05 اسفند 1398

سلام ... بله حق حبس همسر شما به واسطه ی تمکین خاص ایشون از بین رفته منظور از تمکین خاص  زوجه یعنی داشتن رابطه زناشویی چه قبل از مراسم عروسی و چه بعد از آن و چه از طریق نزدیکی از قُبُل  (جلو) یا دُبُر(پشت) هستش و همچنین رای وحدت رویه 718 مورخ 1390/2/13،بیان میکنه که :اگر زن بدون داشتن رابطه جنسی (نزدیکی) از شوهر تمکین عام کرده باشد، فرض کنید در منزل او شروع به زندگی کرده باشد، دیگر امکان استناد به حق حبس ندارد.