چک کاغذ و نوشته ای است که با استفاده از آن پولی که در بانک دارید را برداشت یا به شخص دیگری حواله می کنید. چک دارای انواع مختلفی می باشد که اگر از آن دسته افرادی هستید که با چک زیاد سروکار دارند لازم است که با آن و قوانین مختص به هریک از چک های تضمینی، چک سفید امضا و... آشنا باشید.
در این پست به بررسی مفهوم چک کیفری و مفهوم چک بلامحل باتوجه به مواد 10 و 7 قانون صدور چک که به بیان مجازات صدور چک بلامحل پرداخته است،خواهیم پرداخت .در ابتدا لازم است به بیان تعریفی از چک با عنایت به ماده 310 ق. تجارت و ماده 2 قانون صدور چک مصوب سال 1382 بپردازیم.
در ارتباط با چک حقوقی دانستیم که در صورت صدور چک مطابق با موارد نام برده شده در ماده 13 قانون صدور چک و همچنین مواردی خارج از این ماده همچون موارد مذکور در پست قبلی «مانند :عدم مراجعه در مدت 6 ماه از تاریخ صدور و یا تازیخ گواهی عدم پرداخت و ....»از این همین مبحث ،چک قابل تعقیب کیفری نمیباشد
در مواردی همچون صدور چکی که در متن آن قید شده باشد که بابت تضمین انجام معامله یا تعهد است یا اینکه هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول آن منوط به تحقق شرطی است یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهد صادر شده است ، در این موارد نیز طبق ماده 13 قانون صدور چک فاقد وصف کیفری است
صدور چک بصورت سفید امضا و همچنین اگر در متن چک وصول آن منوط به تحقق شرطی شده باشد ،چک فاقد وصف کیفری می شود و حقوقی محسوب میگردد.حال به بررسی دو مورد د یگر از موارد یاد شده در ماده 13 قانون صدور چک میپردازیم.
در چک حقوقی صادر کننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست ولی میتوان تقاضای توقیف اموال و دارایی وی را از دادگاه خواستار شد مگر اینکه با دفاعیات صادر کننده معلوم گردد که طلبی وجود نداشته یا به هر دلیل دیگری خواهان استحقاقی ندارد
چک به اشکال گوناگونی وجود دارد یک مورد از انواع آنها چک حقوقی و چک کیفری است . در ابتدا بهتر است به بررسی مفهوم چک طبق ماده 310 قانون تجارت و سپس به بیان مفهوم چک حقوقی بپردازیم .
در ادامه به بیان احکام ویژه در رابطه با سو استفاده از سفید امضا و همچنین بررسی نمونه ای شکواییه در این خصوص خواهیم پرداخت .
ماده 674 عنصر قانونی جرم خیانت در امانت است؛ یعنی قانونگذار در این ماده خیانت در امانت را جرمانگاری نموده و برای آن مجازات تعیین کرده است.با عنایت به ماده 673 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375،به بیان مجازات سو استفاده از سفید امضا پرداخته شده است.
چنانچه چکی تنها تاریخ صدور نداشته باشد نمیتوان چنین چکی را طبق ماده 12 قانون صدور چک سال 1355سفید امضا در نظر گرفت و یا زمانی که در چک صرفا نام ذی نفع قید نشده باشد و سایر مشخصات کامل باشد ،چک مشمول چک سفید امضا نشده و چک در وجه حامل به حساب می آید
با توجه به آنچه تا کنون و در پستهای قبل به آن پرداخته شد ،دانستیم که وقتی میگوییم چک سفید امضا منظورمان چه نوع چکی است و مفهوم آن چیست و همچنین به بیان موارد استفاده از این نوع چک پرداختیم . حال به بیان نکاتی چند در ارتباط با این نوع چک و همچنین نحوه ی برخورد بانک در مواجهه با سفید امضا خواهیم پرداخت.
بطور کلی چک سفید امضا به چکی اطلاق میگردد که ، فقط صاحب چك آن را امضاء نموده ، بدون اين كه مبلغ و گيرنده وجه را تكميل نمايد و تكميل آن بر عهده دارنده چك محول ميشود تا هر زمان كه مايل باشد آن را نوشته و به بانك محال عليه ارائه دهد
یکی از مسائلی که همواره در ارتباط با چک مطرح است ، مبحث چک سفید امضا و مشکلاتی است که ممکن است در صورت بی احتیاطی در ارتباط با صدور آن و در صورت سو استفاده ی گیرنده آن ، برای صادر کننده ایجاد شود.