منظور از جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت چیست-بخش اول
مقنن گاهی به لحاظ کم اهمیت بودن حیثیت عمومی جرم و گاهی به علت رعایت مصالح و منافع خانوادگی و جلوگیری از لکه دار شدن حیثیت و شئون افراد و بالاخره در بعضی موارد بنا به ملاحظات سیاسی و اقتصادی تعقیب دعوای عمومی را مبتنی بر مطالبه متضرر از جرم منوط می کند و به مراجع کیفری اجازه نمی دهد که بدون تقاضای متضرر از جرم ،متهم را تحت تعقیب قرار دهند.
در حقوق ما هرجرم دارای دو جنبه است : جنبه خصوصی و جنبه عمومی . این دسته بندی از بابت میزان و نحوه ورود آسیب ناشی از جرم به جامعه وفرد است . گاهی به لحاظ اینکه بعضی از جرایم از بعد عمومی اهمیت کمی دارند و بیشتر در جنبه خصوصی بروز می کنند شرایط متفاوتی دارند با زمانی که جرم ،وجدان عمومی جامعه را جریحه دار می کند . از این رو قانون گذار جرایم را به دو دسته جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت تقسیم کرده است . این دو دسته از جرایم در شاکی ، شیوه رسیدگی و .. با یکدیگر تفاوت دارند . قانون گذار جرایم را به گونه ایی تنظیم کرده است که در صورتی که جنبه خصوصی جرم غالب باشد شاکی بتواند از آن گذشت کند.
منظور از جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت چیست-بخش اول
قانونگذار ایران از بدو تصویب قوانین كیفری به تأثیر از حقوق فرانسه ، اصل را بر غیر قابل گذشت بودن جرایم قرارداد، اما از جهتی دیگر به لحاظ مواجهه با مفهوم حق الناس در فقه اسلامی وضرورت های اجتماعی، درماده 277 قانون مجازات عمومی ، تعدادی از جرایم را قابل گذشت اعلام كرد با پیروزی انقلاب اسلامی وتغییرات بنیادین در حقوق جزا و ورود دو مفهوم حق الله و حق الناس به این حوزه ، تعیین جرایم قابل گذشت وغیر قابل گذشت در وضعیت جدیدی قرار گرفت .
به نظر می رسد مقنن در ماده 727 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 ، مفهوم جرم قابل گذشت را به كلی دگرگون نموده وصبغه قابلیت گذشت جرایم را تا حد زیادی كم رنگ كرده است .بطور کلیبه جرمی قابل گذشت گفته می شود که با شکایت متضرر از جرم تعقیب آن شروع و با گذشت او تعقیب، رسیدگی و.یا اجرای حکم متوقف شود.
مفهوم جرایم قابل گذشت طبق قانون مجازات مصوب 1392:
در تبصره 1 ماده 100 قانون مجازات اسلامی قانونگذار به بیان تعریفی من باب جرایم قابل گذشت ارائه داده است این ماده بیان میدارد که :جرائم قابل گذشت، جرائمی میباشند كه شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شكایت شاكی خصوصی و عدم گذشت وی است.
مدعی خصوصی همان متضرر مستقیم از جرم است که قبلا دعوای کیفری طرح کرده و عنوان شاکی خصوصی یافته است و سپس دادخواست ضرر و زیان به دادگاه تقدیم میکند. ماده 10 قانون ایین دادرسی کیفری در بیان تعریف شاکی خصوصی و مدعی خصوصی، بیان داشته است که، بزه دیده شخصی است که از وقوع جرم، متحمل ضرر و زیان شده و چنانچه تعقیب مرتکب را درخواست کند، شاکی و هرگاه جبران ضرر و زیان وارد شده را مطالبه کند، مدعی خصوصی نامیده میشود.
نظرات کاربران