ترکه و موارد مهمی که باید درباره آن بدانید

ادامه معرفی تحریر ترکه ومقصود از قبول ترکه یا ترک ترکه چیست؟؟؟

بنابراین درخواست تحریر ترکه ،از جانب طلبکاران، موصی له و سایر اشخاص پذیرفته نمی شود و این اشخاص صرفا می توانند برای حفظ حقوق خود، از مقام قضایی درخواست مهر و موم ترکه کنند اما درخواست تحریر ترکه از آنان پذیرفته نمی شود، چراکه در مهروموم ترکه از ترکه نیز صورت برداری می شود؛ لذا تحریر ترکه بعد از مهروموم آن بیهوده است.

مطابق ماده 218 قانون امور حسبی در مدت تحریر ترکه، هرگونه تصرف در ماترک ممنوع است، مگر تصرفاتی که برای اداره و حفاظت ترکه لازم است و همچنین مطابق مواد 219 و 220 قانون امور حسبیسبی ،عملیات اجرایی راجع به بدهی متوفی، دعاوی راجع به ترکه یا بدهی متوفی در مدت تحریر ترکه معلق می شود و مرور زمان نسبت به مطالبات متوفی در مدت تحریر ترکه توقیف می شود.

ماده 221 قانون امور حسبی بیان داشته است که : دعاوی راجعه به ترکه یا بدهی متوفی در مدت تحریر ترکه توقیف می شود، ولی به درخواست مدعی ممکن است خواسته تامین شود.

ماده 207 قانون امور حسبی: به بیان افرادی که میتوانند تقاضای تحریر ترکه را بنمایند سخن به عمل آورده است به اینصورت که : درخواست تحریر ترکه از ورثه یا نماینده قانونی آن ها و وصی برای اداره اموال پذیرفته می شود

موارد الزامی تحریر ترکه :

1.هرگاه یک یا چند نفر از ورثه غایب یا محجور باشند و یا وارث معلوم نباشد، که در این صورت امین یا قیم ظرف ده روز از تاریخ انتصاب خود مهلت دارند درخواست تحریر ترکه بنمایند.
هرگاه برخی از ورثه ترکه را قبول ننمایند.2
3.در مورد ترکه متوفی خارجی پس از تعیین مدیر ترکه که دادگاه با حضور دادستان، ترکه را تحریر میکند

مقصود از قبول ترکه یا ترک ترکه چیست؟؟؟

1.ماده 240 قانون امور حسبی بیان میدارد که :

ورثه متوفی می توانند ترکه را قبول کرده که دیون متوفی را بپردازند و یا ترکه را واگذار و رد کنند که به بستانکاران داده شود و نیز می توانند قبول یا رد خود را منوط به تحریر ترکه نمایند و پس از تحریر ترکه دیون و ترکه را مطابق صورت تحریر قبول یا رد نمایند و یا تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهند.

واژه قبول یا رد در تحریر ترکه چه معنایی دارد؟

ورثه می توانند ترکه متوفی را رد کنند و مسئولیتی در قبال پرداخت دیون متوفی را نپذیرند.

2- قبول یا رد ترکه در ارتباط با تحریر ترکه ، صور زیر را دارا می باشد:

الف قبلاً تحریر ترکه انجام شده که در اینصورت ورثه یکماه از تاریخ خاتمه تحریر و ابلاغ به آنها فرصت دارند که قبول یا عدم قبول خود را اطلاع دهند.

ب هنوز تحریر ترکه صورت نگرفته که ورثه می توانند که قبول یا رد خود رامنوط به تحریر ترکه نمایند.
ج قبلاً تحریر ترکه انجام گرفته که و مهلت یکماه از تاریخ خاتمه تحریر وابلاغ به ورثه خاتمه یافته و ورثه در مهلت مزبور، قبول یا عدم قبول خود را اعلام ننموده اند، در این صورت سکوت ورثه به معنای قبول ترکه فرض می شود.

ماده242 قانون امور حسبی بیان میدارد که قبول ترکه ممکن است صریح باشد یا ضمنی قبول صریح آن است که به موجب سند رسمی یا عادی قبول خود را به دادگاه اطلاع بدهند.

قبول ضمنی آن است که عملیاتی در ترکه نایند که کاشف از قبول ترکه و اداء دیون باشد از قبیل: بیع و صلح وهبه و رهن و امثال آنکه به طور وضوح کشف از قبول ترکه نماید

ماده 249 قانون امور حسبی بیان میدارد که :در صورت رد ترکه ورثه باید رد ترکه را بطور کتبی یا شفاهی اعلام کنند و این موضوع در دفتر دادگاه ثبت می شود. اعلام رد باید منجز باشد. نه معلق و مشروط .

3- اگر ورثه ترکه را قبول کردند باید بر اساس ماده 248 قانون امور حسبی دیون متوفی را بپردازند، مگر اینکه ثابت کنند که ترکه کمتر از دیون بوده یا پس از فوت متوفی، ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده و باقیمانده ترکه برای پرداخت دیون، کافی نیست. در این صورت نسبت با زاید ترکه مسئول نخواهند بود، ضمناً تأدیه حقوق واجبه متوفی نیز بر عهده ورثه ای خواهد بود که قبول ترکه کرده اند. ماده 240 و 248 قانون امور حسبی .

رد ترکه باید ظرف یک ماه از تاریخ اطلاع وارث از فوت مورث خود یا از تاریخ ابلاغ خاتمه تحریر ترکه صورت گیرد و اگر در این مدت اقدام نکنند این عدم رد ،در حکم قبول ترکه خواهد بود ماده 250 قانون امور حسبی .

آیا میدانید چه مراجعی صالح به رسیدگی در تحریر ترکه هستند؟

4. حال اگر بعضی از ورثه ترکه را قبول و بعضی رد کنند آنها که ترکه را قبول کرده اند وظایف موضوع ماده 240 و 248 قانون امور حسبی را عهده دار خواهند بود.

چنانچه تمام ورثه ترکه را رد نمایند، ماترک میت در حکم اموال بلا وارث خواهدبود که در اینصورت بر اساس مواد 327 تا336 قانون امور حسبی اقدام میشود . از جمله تعیین مدیر ترکه به عهده دادگاه خواهد بود، البته چنانچه مدیر ترکه مزبور دیون متوفی را پرداخت کرد و از ترکه چیزی باقی ماند، به ورثه ای که رد ترکه کرده اند تحویل خواهد شد، زیرا رد ترکه به معنای نپذیرفتن مسئولیت پرداخت دیون متوفی می باشد، نه به معنای اعراض از مالکیت بر ترکه ماده 254 قانون امور حسبی .

5. قبول ترکه می تواند صریح باشد مانند نوشتن قبول در سند رسمی یا عادی و می تواند ضمنی باشد مانند دخالت ورثه در ماترک بصورت بیع و امثال آن. اما اقداماتی مانند تعمیرات و جمع آوری اثاث در محل محفوظ یا برداشت محصول کشاورزی توسط ورثه، به مفهوم قبول ورثه نخواهد بود مواد 241،255 و 257 قانون امور حسبی .

اگر وارثی قبل از رد ترکه ، فوت شود حق رد به ورثه او منتقل می گردد.

مرجع صالح به رسیدگی :

ماده 163 قانون امور حسبی در خصوص صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده به امور راجع به ترکه بیان میدارد که : امور راجع به ترکه با دادگاه بخشی است که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در حوزه آن دادگاه بوده و اگر متوفی در ایران اقامتگاه نداشته با دادگاهی است که آخرین محل سکنای متوفی در حوزه آن دادگاه بوده است .

ماده 164 این قانون در خصوص صلاحیت دادگاه برای ترکه ی متوفایی که در ایران اقامتگاه یا سکنی نداشته باشد بیان میدارد که : هر گاه متوفی در ایران اقامتگاه یا محل سکنی نداشته، دادگاهی صالح است که ترکه در آنجا واقع شده و اگر ترکه در جاهای مختلف باشد، دادگاهی که مال غیر منقول در حوزه آن واقع است صلاحیت خواهد داشت و اگر اموال غیر منقول در حوزه های متعدد باشد صلاحیت با دادگاهی است که قبلاً شروع به اقدام کرده .

به شرح ماده ۱۶۵قانون امور حسبی هر گاه تمام یا قسمتی از اموال متوفی در حوزه دادگاهی غیر از دادگاهی که مطابق مواد فوق صالح است باشد، دادگاهی که اموال در حوزه آن دادگاه است، اقدامات راجع به حفظ اموال متوفی را از قبیل مهر و موم به عمل آورده، رونوشت صورت مجلس عملیات خود را به دادگاهی که مطابق دو ماده فوق برای رسیدگی به امور ترکه صالح است می فرستد .

مراجعی که صالح به رسیدگی در دعوای تحریر ترکه هستند دارای چه وظایف مهمی هستند؟

وظایف مرجع صالح در تحریر ترکه :

دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست، طبق ماده 210 قانون امور حسبی وقتی را که کمتر از یک ماه و بیش از سه ماه از تاریخ نشر آگهی نباشد، معین کرده و در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار آگهی می دهد که ورثه یا نماینده قانونی آنها، بستانکاران و مدیونین به متوفی و کسان دیگر که حقی بر ترکه متوفی برای خود قائل هستند در ساعت و روز معین در دادگاه برای تحریر ترکه حاضر شوند. علاوه بر آگهی فوق ، برای هریک از ورثه و نماینده های قانونی آنها و وصی و موصی له، اگر معین و در حوزه دادگاه مقیم باشند، برای حضور احضاریه فرستاده می شود

بطور معمول درخواست کننده تحریر ترکه، وارثان و وصی را در ستون خواندگان با تعیین اقامتگاه آنان می آورد و دادگاه به این خواندگان اخطار می نماید که در جلسه رسیدگی حاضر شوند.

با وجود این اگر دادگاه به وجود وارث، وصی یا موصی له دیگری پی ببرد، آنان را فرا می خواند و رسیدگی را محدود به نامبردگان در ستون خواسته نمی نماید، زیرا رسیدگی ترافعی نیست و دادگاه در امور حسبی به عنوان ناظر و حافظ حقوق ذینفعان است و باید آنان که در دسترس هستند را فرا خواند ولی غیبت اشخاصی که احضار شده اند مانع از تحریر ترکه نیست. ماده 212 قانون امور حسبی

ماده 213 قانون امور حسبی در خصوص صورت برداری از اجزای گوناگون ترکه برای تحریر ترکه بیان داشته است که :

برای تحریر ترکه صورتی از ترکه برداشته می شود و این صورت باید مشتمل بر امور زیر باشد:
۱- توصیف اموال منقول با تعیین بهای آن.
۲- تعیین اوصاف و وزن و عیار نقره و طلاآلات.
۳- مبلغ و نوع نقدینه.
۴- بها و نوع برگ های بهادار.
۵- اسناد با ذکر خصوصیات آن ها.
۶- نام رقبات غیر منقول.

ماده 214 قانون امور حسبی در خصوص ارزیابی اموال منقول بیان میدارد که :

ارزیابی اموال منقول به توسط ارزیابی که مورد تراضی ورثه یا مورد اعتماد دادرس باشد به عمل می آید.

مطابق با ماده 215 این قانون ،بر این صورت که حاوی اجزای مثبت دارایی است، مطالبات و بدهی متوفی که به موجب احکام نهایی و اسناد رسمی یا دفاتر و برگ های مربوط به متوفی یا اقرار مدیونین و ورثه مسلم است نیز در صورت ترکه نوشته میشود.

ناگفته های پایانی تحریر ترکه

ماده 216 قانون امور حسبی در خصوص موارد ذکر شده در صورت مجلس در زمان تحریر ترکه بیان میدارد که :

در موقع تحریر ترکه صورت مجلسی برداشته می شود که مشتمل بر امور زیر باشد:
۱- نام و سمت متصدی تحریر ترکه.
۲- نام و مشخصات کسانی که احضار شده و کسانی که حاضر شده اند.
۳- محلی که تحریر ترکه در آنجا صورت می گیرد.
۴- اظهارات اشخاص راجع به دارائی و بدهی و ترکه متوفی.
۵- نام و مشخصات کسی که اسناد و اموال به او داده می شود.

نکته:

یکی از دشواری های تحریر ترکه و صورت برداری از آن هنگام مهر و موم، نزاع وارثان و سایر اشخاص ذینفع درباره مالکیت خود و ترکیب دارایی بجا مانده از متوفی است که جلسه را محل ترافع و صدور حکم نهایی می پندارند و گاه دادرس را نیز در این اشتباه هم داستان خود می سازند.

در حالیکه صورت تحریر ترکه نتیجه رسیدگی موقت و بی تشریفات دادرس مامور رسیدگی است و از اعتبار امر قضاوت شده نیز بهره نمی برد و به صورت برداری و تامین وضع موجود و بر مبنای ظاهر شبیه تر است تا به قضاوت و حق گذاری.

دادرس باید بر پایه قرائن و ظاهر دلایل و اظهار اشخاص ذینفع و تحقیق از معتمدان در دسترس، نظری را که ترجیح می دهد به طور موقت اعمال نماید و این نظر همانند دستور موقت در دارسی های ترافعی، مانع از رسیدگی به دعوی مالکین به سود یا زیان ترکه نمی شود.

آنچه در این رسیدگی اهمیت دارد سرعت در تامین دارایی خانواده و نظارت بر اداره درست آن در دورانی است که هنوز ترکه به دارایی وارثان نپیوسته است. قانون امور حسبی نیز این گونه اختلاف ها را پیش بینی نکرده است و در ماده 223 قانون امور حسبی بیان شده که ، هر گاه در موقع تحریر ترکه اختلافاتی بین ورثه راجع به اداره ترکه باشد، دادگاه سعی می کند که اختلاف آن ها به طریق مسالمت مرتفع می شود و الا به درخواست یکی از ورثه کسی را از ورثه یا غیر آن ها برای حفظ ترکه موقتاً معین می نماید .

نکات:

1.ماده 217 قانون امور حسبی بیان میدارد که:

اگر در ضمن ترکه دفا تر بازرگانی باشد جا های سفید آن با دو خط متقاطع پر می شود و اگر دفا تر مطابق قانون پلمپ نشده باشد متصدی تحریر ترکه صفحات دفتر را امضاء می نماید و اگر بین صفحه هائی که نوشته شده جای سفید مانده باشد آنجا دو خط متقاطع کشیده می شود

2.ماده 222 قانون امور حسبی درخصوص در رابطه با بایگانی صورت ترکه بیان میدارد که : صورت ترکه و همچنین صورت مجلس تحریر ترکه در دفتر دادگاه بایگانی می شود و اشخاص ذینفع می توانند به آن مراجعه نموده و رونوشت بگیرند.

در نوشته ی فوق الذکر به بیان مفاهیمی از جمله ترکه یعنی چه ،معنی ماترک متوفی ،متوفی به چه معناست ،ماترک به چه معناست و ... پرداختیم .امید است که بیان این مطالب کمک شایانی به شما عزیزان در خصوص شناخت تحریر ترکه و مفاهیم آن نموده باشد.