در این پست به بیان فوریت خیار عیب ومواردی که طبق ماده 429 قانون مدنی حق فسخ برای مشتری ساقط میشود خواهیم پراخت.
اما بطور کلی میتوان گفت در اکثر موارد ،معامله کنندگان به عیب حادث عیبی که بعد از عقد حادث میشود توجه ندارند و مقصودشان تبری از عیوب موجود در زمان عقد است .شرط تبری از عیوب در صورتی موثر است که در پنهان داشتن عیب تدلیسی رخ نداده باشد .زیرا در این صورت این عیب مشمول خیار تدلیس میشود و خیار تدلیس باقی است ،زیرا طرفین با تبری از عیوب ،خیار عیب را ساقط کرده اند .
خیار عیب بعد از علم به آن فوری است .منظور از فوریت ،فوریت عرفی میباشد. یعنی مشتری باید در کوتاهترین مدتی که عرفا لازم است اراده ی خود را بر فسخ معامله به طرف دیگر اعلام کند و تاخیر در این امر موجب سقوط خیار خواهد بود و خریدار با سقوط خیار ،دیگر حق مطالبه ی ارش را هم نخواهد داشت.فوریت خیار عیب برای آن است که ممکن است بایع از تاخیر در بکاربردن آن زیان ببیند و قانونگذار اجازه نمیدهد که مشتری با تاخیر خود در این باب زیانی به بایع وارد اورد .
سقوط خیار ، دو اختیار فسخ و مطالبه ی ارش را از بین می برد.
در صورت اهمال مشتری و عدم اعمال خیار در مهلت عرفی ،خیار عیب ساقط میشود ولی اینکه ایا حق ارش نیز ساقط میشود یا خیر ،دو نظر وجود دارد :
دکتر کاتوزیان معتقد میباشند که خیار شامل هر دو اختیار فسخ و ارش میباشد ،بنابراین ارش هم ساقط میشود .
اما دکتر امامی و دکتر صفایی معتقدند که در این فرض اگرچه خیار ساقط میشود ولی حق مطالبه ارش باقی می ماند .
ملاک اصولا نظر دکتر کاتوزیان میباشد ولی خسارت ناشی از عیب را که کالای معیوب ایجاد میکند ،نباید با خیار عیب مخلوط کرد زیرا در این صورت فروشنده مقصر مسئول است و این ضمان تابع سقوط خیار عیب نیست.
نکات:
1.تلف شدن مبیع نزد مشتری یا انتقال آن به غیر .
2.در صورتی که در مبیع تغییری پیدا شود ،اعم از اینکه به فعل مشتری باشد یا نه.
3.در صورتیکه بعد از قبض مبیع عیب دیگری در آن حادث شود ،مگر اینکه در زمان خیار مختص به مشتری حادث شده باشد که در اینصورت مانع از فسخ و رد نیست.
نظرات کاربران