آیا در خصوص جرم مزاحمت و ممانعت از حق اطلاعاتی دارید؟

بیان مفهوم حق انتفاع و جرم مزاحمت

حق انتفاع:

انتفاع در لغت مصدر باب افتعال و از ریشه نفع و به معنای نفع گرفتن و سود بردن می باشد.حق انتفاع در اصطلاح فقهی دارای دو معنی است:

حقی که به موجب آن شخص می تواند ازملک غیر بهره مند شود.

به معنای مطلق بهره مندی است که به اقتضای موارد فرق می کند.

در اصطلاح حقوقی حق انتفاع طبق ماده 40 قانون مدنی به این صورت بیان شده است که :

حق انتفاع عبارت از حقی است که به موجب آن شخص می تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند.

به عبارت دیگر ممانعت از حق عبارت است از اینکه کسی مانع استفاده مالک از ملکش بشود.

فرضا کسی در آپارتمان خودش با ایجاد تغییراتی مانع استفاده همسایه طبقه بالا یا پایین در استفاده از آب یا برق یا تلفن وی شود.

ماده 93 قانون مدنی به بیان تعریف حق ارتفاق پرداخته است به این صورت که حق ارتفاق عبارتست از حقی برای شخص در ملک دیگری.

ماده 159 قانون آیین دادرسی مدنی به بیان تعریف دعوای ممانعت از حق به این صورت پرداخته است که : دعوی ممانعت از حق عبارت است از دعوی کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد.

جرم مزاحمت:

مزاحمت در لغت به معنی اذیت کردن و تنگ گرفتن بر کسی می باشد و دعوی مزاحمت از جمله دعاوی تصرف می باشد و در اصطلاح قوانین ، دعاوی تصرف دعاوی هستند که در آن بواسطه اقدامی ، استفاده متصرف از مال ، غیر ممکن یا محدود می گردد . معنای عرفی دعوی مزاحمت منطبق است با تعریفی که قانون آئین دادرسی مدنی در ماده 160 اینگونه بیان کرده است :

دعوای مزاحمت عبارت است از:
دعوایی كه به موجب آن متصرف مال غیرمنقول درخواست جلوگیری از مزاحمت كسی رامی نمایدكه نسبت به متصرفات او مزاحم است بدون اینكه مال را از تصرف متصرف خارج كرده باشد.

به عبارت دیگر دعوای مزاحمت عبارت است از اینکه کسی بدون خارج کردن مال از تصرف مالک، مزاحم تصرف و استفاده وی شود. فرضاً کسی به عمد و به قصد مزاحمت و اخلال در زندگی عادی دیگری، با ریختن تیرآهن و یا شن و ماسه مقابل درب منزل دیگری مانع ورود و خروج مالک به منزلش شود.

مزاحمت چگونه عملی میشود؟

مزاحمت چگونه عملی است؟

مزاحمت عملی است ناپایدار که از شخص مزاحم صادر می شود و همراه با زمان از بین می رود . به عنوان مثال زارعی می خواهد زمین خود را شخم بزند . به محض اینکه تراکتور را داخل زمین و شخم را شروع می کند ، دیگری به طرق مختلف مانع انجام کار او شده و از شخم زدن زارع جلوگیری می نماید . زارع ناگزیر است دست از شخم بردارد و در همان موقع مزاحمت منتفی می گردد و از شخص مزاحم عملی سر نمی زند . زارع به تصور اینکه هرگاه بخواهد زمین خود را مورد تصرف و استفاده قرار دهد ، مزاحم دگر بار مانع اقدام او خواهد شد ، برای جلو گیری از مزاحمت آینده در صدد طرح دعوی یا شکایت بر می آید . مزاحمت در واقع حقیقت واحدی است که از اجزاء به هم پیوسته ای تشکیل می شود . ممکن است جزئی از آن در گذشته وجود خارجی یافته و جزء دیگر در آینده بوجود آید.

تعریف جرایم مزاحمت و ممانعت از حق طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی:

ماده 690 قانون مجازات اسلامی به بیان تعریف این جرایم پرداخته است.این ماده بیان میدارد که :

ماده 690: هرکس به وسیله ی صحنه سازی از قبیل: پی کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه ی آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگل ها و مراتع ملی شده، کوهستان ها، باغ ها، قلمستان ها، منابع آب، چشمه سارها، انهار طبیعی و پارک های ملی، تأسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت های وابسته به دولت یا شهرداری ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی حق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی صلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می شود.

دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.

تبصره ۱: رسیدگی به جرایم فوق الذکر خارج از نوبت به عمل می آید و مقام قضایی با تنظیم صورت مجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی خواهد داد.

تبصره ۲: در صورتی که تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قراین قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد قرار بازداشت صادر خواهد شد، مدعی می تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید

نکات ماده 690 قانون مجازات اسلامی در خصوص جرایم مزاحمت و ممانعت از حق

نکات ماده 690 قانون مجازات اسلامی در خصوص جرایم مزاحمت و ممانعت از حق:

با عنایت به ماده 690 قانون مجازات اسلامی ،قانون گذار برای مرتکب جرایم فوق، مجازات یک ماه تا یک سال حبس در نظر گرفته است. همچنین در انتهای ماده 690 ،دادگاه ملکف شده است دستور به رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق صادر نماید.

به لحاظ اهمیت موضوع و عوارض منفی ناشی از ارتکاب این جرم، در تبصره 1 ماده ی فوق الذکر ،مقرر شده است که رسیدگی به جرایم فوق الذکر خارج از نوبت صورت گیرد و مقام قضایی مکلف است با تنظیم صورت مجلس، دستورمتوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی صادر نماید.

چنانچه تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قراین قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد، به استناد تبصره 2 ماده 690 ،قرار بازداشت آن ها صادر خواهد شد و مدعی می تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید.

مجازات فردی که به قهر و غلبه وارد ملکی که در تصرف دیگری است ،شود:

ماده 691 قانون مجازات اسلامی در این خصوص بیان میدارد که :

هرکس به قهر و غلبه داخل ملکی شود که در تصرف دیگری است اعم از آن که محصور باشد یا نباشد یا در ابتدای ورود به قهر و غلبه نبوده، ولی بعد از اخطار متصرف به قهر و غلبه مانده باشد علاوه بر رفع تجاوز حسب مورد به یک تا شش ماه حبس محکوم می شود. هرگاه مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آن ها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهند شد.

ماده 692 قانون مجازات اسلامی بیان میدارد که :

هر گاه کسی ملک دیگری را به قهر و غلبه تصرف کند علاوه بر رفع تجاوز به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

ممکن است مرتکب یکی از جرایم فوق به لحاظ تخفیفات قانونی به جای حبس به پرداخت جریمه (جزای نقدی)، آن هم به مبلغ ناچیزی محکوم شود و بدین ترتیب از کرده خود و محکومیت صادره عبرت نگرفته و علی رغم اجرای حکم، مجدداً به ارتکاب یکی از جرایم یادشده مبادرت کند؛ قانونگذار به خوبی چنین فرضی را پیش بینی کرده و در ماده 693 به این صورت آورده است که :

اگر کسی به موجب حکم قطعی محکوم به خلع ید از مال غیرمنقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدواناً تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید علاوه بر رفع تجاوز به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.

مجازات ورود به ملک دیگری با زور و تهدید:

چنانچه ورود به ملک دیگری با زور و تهدید باشد، به استناد ماده 694 قانون مجازات اسلامی که بیان میدارد :

هرکس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آن ها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می شوند.

چنانچه موارد مذکور در مواد 692 و 693 در شب واقع شوند ،مرتکب به حداکثر مجازات محکوم میشود.