منظور از چک حقوقی و چک کیفری چیست-بخش چهارم

در مواردی همچون صدور چکی که در متن آن قید شده باشد که بابت تضمین انجام معامله یا تعهد است یا اینکه هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول آن منوط به تحقق شرطی است یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهد صادر شده است ، در این موارد نیز طبق ماده 13 قانون صدور چک فاقد وصف کیفری است


منظور از چک حقوقی و چک کیفری چیست-بخش چهارم

در پست قبل تا آنجا به بیان مبحث چک حقوقی پرداختیم که دانستیم مواردی همچون صدور چکی که در متن آن قید شده باشد که بابت تضمین انجام معامله یا تعهد است یا اینکه هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول آن منوط به تحقق شرطی است یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهد صادر شده است ، در این موارد نیز طبق ماده 13 قانون صدور چک فاقد وصف کیفری است .حال در این پست به بیان مواردی از صدور چک که خارج از ماده 13 قانون صدور چک ،قابل تعقیب کیفری نیستند خواهیم پرداخت .

5.در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک، مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.

معمولا در این گونه موارد، دارنده چک، قبل از شکایت و قبل از مراجعه به بانک، مبادرت به درج تاریخ می کند. اما چنانچه در مرجع قضایی ثابت شود صادرکننده در هنگام صدور، تاریخ چک را ننوشته است صادرکننده مسئولیت کیفری نخواهد داشت.

مواردی خارج از ماده 13 قانون صدور چک هستند که قابل تعقیب کیفری نیستند از جمله :


1.چک هایی که مطابق باقانون تجارت 1311، به عهده یک محالٌ علیه ( کسی یا جایی که برای دریاقت پول چک به او حوله داده شده) که بانک نیست صادر شود، هر چند عنوان چک را داشته باشد، قابل تعقیب کیفری نیست. منظور از محالٌ علیه که بانک نیست، مؤسسات اعتباری و قرض الحسنه می باشند که عنوان و مصداق بانک نیستند.

منظور از چک حقوقی و چک کیفری چیست-بخش چهارم


2.عدم مراجعه در مدت ۶ ماه از تاریخ صدور و یا تاریخ گواهی عدم پرداخت

قانون گذار شرط عدم مراجعه ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک یا 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت را دیگر عامل رافع مسئولیت کیفری قلمداد نموده است. در همین مورد ماده 11 قانون صدور چک مصوب 1372 مقرر می دارد: ... در صورتی که دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند، یا ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت ننماید، دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت . در ادامه این ماده در خصوص عبارت دارنده چک مقرر شده: منظور از دارنده چک در این ماده شخصی است که برای اولین بار چک را به بانک ارائه داده است. برای تشخیص این که چه کسی اولین بار برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کرده است، باید هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکر تاریخ درج شده باشد

3. در صورتی که چک دارای وعده باشد

چک باید به صورت نقد و بدون وعده صادر شود. زیرا چک باید همانند اسکناس وسیله پرداخت نقدی باشد. بنابراین اگر به فرض مثال، امروز چکی برای تاریخ فردا یا هفته یا ماه یا سال آینده صادر شود، صادرکننده چک مجازات کیفری نخواهد شد. زیرا این چک حقوقی است. همان طور که می دانید، صدور چک بدون وعده، بسیار نادر است و حتی بسیاری از چک هایی که صادرکنندگان آن توسط دادگاه به مجازات حبس محکوم می شوند، در واقع چک های وعده دار و حقوقی هستند اما دلیل تعیین مجازات در این موارد آن است که صادرکنندگان چک به عنوان متهم در دادسرا یا دادگاه قادر به اثبات این موضوع که چک به صورت وعده دار صادر شده است نیستند. طبق قانون چک ، فقط چک های به روز، دارای جنبه کیفری بوده و مجازات به همراه دارند ،بنابراین چک وعده دار ،فاقد وصف کیفری است.




نظرات کاربران